The Impacts of Sectoral Value Added to Economic Growth in Turkey

Authors : Mustafa Batuhan TUFANER

Pages : 1166-1178

Doi:10.15869/itobiad.864991

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İktisat biliminin kökenleri, sınırsız ihtiyaçlar ile kıt kaynaklar arasındaki dengeye dayanmaktadır. Bu sınırlama, iktisatçıları üretim kapasitelerini nasıl arttıracaklarını ve hangi malı ne kadar üreteceklerini düşünmeye sevk etmiştir. Ekonomilerin bu tarihsel süreç içerisinde üretim kapasitelerini arttırması ve yapısal dönüşümler gerçekleştirmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu noktada, üretimde verimlilik ve katma değerin ekonomik büyümeye hangi sektörde daha fazla katkı sağladığı sorusu ortaya çıkmaktadır. Tarım, gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümenin önemli bir bileşeni olup, istihdamın büyük bir kısmını oluşturmaktadır. İmalatın ise, sanayi devriminden bu yana hızlı ekonomik büyümede kilit bir rol üstlendiği görülmüştür. Diğer taraftan, 1980 sonrası serbestleşme dönemiyle birlikte imalatın üretimdeki payının azaldığı ve gelişmekte olan ülkelerde hizmetler sektörüne doğru bir eğilim olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda, tarım, imalat ve hizmetler sektöründeki katma değerlerin araştırılması ve sektörel verimliliklerin ortaya konulması önem arz etmektedir. Makalenin amacı, Türkiye’de tarım, imalat ve hizmetler katma değerlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini ekonometrik analiz yöntemlerini kullanarak araştırmaktır. Bu amaçla, değişkenler arasındaki ilişki 1969-2019 dönemi için regresyon ve Granger nedensellik yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Regresyon analizi sonuçlarına göre, ekonomik büyümeye en fazla katkıda bulunan katma değerin 0.47 ile hizmetler sektörü olduğu görülmüştür. Ardından 0.32 ile imalat ve son olarak 0.19 ile tarım sektörü gelmiştir. Granger nedensellik testi sonuçları, ekonomik büyüme ile imalat katma değeri arasında karşılıklı bir nedensellik ilişkisi olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, ekonomik büyümeden tarımsal katma değere doğru tek taraflı bir nedensellik olduğu görülmüştür. Analiz sonuçları, tarım ve imalat sektörü katma değerinin ekonomik büyümeyi yeterince desteklemediğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, politika yapıcıların tarım ve imalat sektöründeki katma değeri arttırmaya yönelik politikaları teşvik etmesi gerekmektedir.      
Keywords : Katma Değer, Tarım, İmalat, Hizmetler, Ekonomik Büyüme, Türkiye