Cinuçen Tanrıkorur’un Bestelerinde Mûsikî Tasvîri

Authors : Gülçin YAHYA KAÇAR

Pages : 1071-1095

Doi:10.15869/itobiad.884471

View : 19 | Download : 16

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cinuçen Tanrıkorur (1938-2000), kadim Türk mûsikîsi kültürüne âit klasik üslûptan beslenerek 21.yüzyılın Türk mûsikîsi anlayışını özgün yapıtlarıyla oluşturmaya çalışmış önemli bir bestekârdır. Alışılmış nağme yapılarının dışında sıra dışı ezgilerle farklı kompozisyonlar meydana getirmiş; yeni formlarla, yeni biçim ve anlatım özellikleri oluşturmuştur. Bunların başında Tanrıkorur’un bestelerinde sıklıkla kullandığı ve tarafımızdan da mûsikî tasvîri ve ezgi atıfı olarak adlandırılan anlatım özellikleri gelmektedir. Bu çalışmada, Tanrıkorur’un saz eserlerinde kullanmış olduğu mûsikî tasvirleri ele alınmıştır. Cinuçen Tanrıkorur’un sözlü eserlerinin yanı sıra saz eserlerinde de kullandığı mûsikî tasvîri, Türk mûsikîsinde göz ardı edilmiş, üzerinde çalışılmamış bir konudur. Bu nedenle çalışma özgün ve önemlidir. Çalışmanın amacı: Tanrıkorur’un besteleri aracılığı ile Türk mûsikîsinde mûsikî tasvîri konusuna dikkat çekmek ve farkındalık yaratmaktır. Çalışmada bestekârın söz unsuru olmaksızın ezgilerle mûsikî tasvîrini nasıl ifâde ettiğine ve bu anlatımda makam, usûl ve mûsikî unsurlarını nasıl kullandığına dâir sorulara cevap aranmıştır. Ayrıca: Mûsikî tasvîri yapılan ve örneklem olarak seçilen eserlere âit, bestekârın kendisi tarafından tarafımıza anlatılan hikâyelerine de yer verilmiştir. Çalışmanın evrenini: Cinuçen Tanrıkorur’un bestelediği saz eserleri, örneklemini ise: Köyde Sabah, Yağız Küheylan, Güneşe Köprü, Susamurunun Aşkı olmak üzere dört adet saz eseri oluşturmaktadır. Nitel araştırma olup, betimsel tarama modeli ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. İncelenen bu dört eserde de Tanrıkorur’un yüksek hassasiyete sâhip san’atkâr rûhu ve gözüyle doğayı gözlemlediği, doğadan ve Türk kültür yaşantısından etkilenerek hayâtın farklı anlarını bestelerine yansıttığı tespit edilmiştir. Cinuçen Tanrıkorur’un gözlemlediği ya da tasavvur ettiği olayları, san’at gücünü ortaya koyarak, mûsikî nağmeleriyle anlatması örneğinden hareketle, Türk mûsikîsi bestelerinde ve icrâlarındaki mûsikî tasvirlerine dikkat çekilmiş ve önerilerde bulunulmuştur.  
Keywords : Cinuçen Tanrıkorur, Köyde Sabah, Susamurunun Aşkı, Güneşe Köprü, Yağız Küheylan, Tasvir, Saz Eserleri