Karanlık Üçlü Kişilik Özellikleri ve Tükenmişlik İlişkisinde Motivasyonun Etkisi

Authors : Kezban TALAK

Pages : 1862-1889

Doi:10.15869/itobiad.1120846

View : 22 | Download : 18

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Organizasyonlarda en önemli unsur insan kaynaklarından olabildiğince verim almak ve yetişmiş insan gücünden yararlanmaktır. Çalışanlarda motivasyon düzeylerinin yüksek olması iş doyumu, üretken olma ve başarıya ulaşma gibi bireysel faydalar sağlarken; verimliliğin artması, düşük personel devir hızına sahip olma, nitelikli personel istihdam etme gibi yönleriyle de işletmelere büyük katkı sağlamaktadır. Bunun için insan kaynakları stratejileri geliştirmek, uygulamak ve çalışanların motivasyonunu arttırmak son derece önemlidir. Motivasyon, çalışma ortamlarında farklı hedefler veya güdüler seçilerek sağlanabilmektedir. Farklı amaç ve güdülerin seçimi, tükenmişlik sendromunun düzeyi ile ilişkili olabilmektedir. Bu çalışmada, karanlık üçlü kişilik özellikleri (Makyavelizm, narsisizm ve psikopati) ve bunların çalışanların işyerinde yaşadıkları motivasyon mekanizmaları ve tükenmişlik düzeyiyle olan ilişkileri, karanlık üçlü kişilik özellikleri ile tükenmişlik arasındaki ilişkiye motivasyonun aracılık rolünün olup olmadığı incelendi. Çalışanların karanlık üçlü kişilik özelliklerini, iş motivasyonlarını ve tükenmişlik düzeylerini ölçmek için “Kısa Karanlık Üçlü Kişilik Testi”, “Motivasyon Kaynakları Envanteri” ve “Tükenmişlik Envanteri” ölçekleri kullanıldı. Araştırmanın evreni Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren özel bir bankanın çeşitli şubelerinde görev yapmakta olan çalışanlardan; örneklem İnsan Kaynakları (İK) işe alım uzmanlarından oluştu. Araştırma 250 kişinin katılımı ile tamamlandı. Karanlık üçlü kişilik özelliklerinin işyerinde belirli motivasyon kaynaklarının gelişimini öngöreceği ve bir dereceye kadar İK işe alım uzmanları arasındaki tükenmişlik sendromu ile ilgili olacağı öngörüldü. Ayrıca karanlık üçlü kişilik özellikleri ile tükenmişlik arasındaki ilişkiye motivasyonun aracı rolü araştırıldı. Sonuç olarak; karanlık üçlü kişilik özellikleri ile motivasyon arasında, motivasyon ile tükenmişlik arasında anlamlı ilişki olduğu, karanlık üçlü kişilik özellikleri ile tükenmişlik arasındaki ilişkide, motivasyonun aracılık rolünün olduğu belirlendi.
Keywords : Karanlık Üçlü, Narsisizm, Psikopati, Makyavelizm, Tükenmişlik, Motivasyon