Türkiye’de Bankacılık Sektörü Performansının Finansal Gelişmişlik Üzerine Etkileri

Authors : Ahmet ULUSOY, Dröğretim Üyesi Serkan DEMİREL, Gökhan ÖZBİLGE

Pages : 1685-1709

Doi:10.15869/itobiad.1302255

View : 87 | Download : 106

Publication Date : 2023-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Finansal gelişmişlik düzeyinin arttırılması, istikrarlı bir finansal sistemin varlığı ile mümkündür. Bu süreçte finansal sistem kurumlarından en önemlilerinden birisi olan bankaların işleyişi ise oldukça önemlidir. Bankalar yalnızca finansal aracılık, likidite sağlama veya asimetrik bilgiyi azaltma gibi temel mikroekonomik fonksiyonlara değil aynı zamanda, para politikalarının etkililiğini arttırmak ve finansal piyasaların gelişimini desteklemek gibi makroekonomik işlevlere de sahiptir. Özellikle hem bankacılık sektörünün hem de finansal gelişmişliğin ekonomik büyüme açısından önemi düşünüldüğünde, bankacılık performansının finansal gelişmişlik üzerine olan muhtemel etkilerinin araştırılmasının gereği daha iyi anlaşılacaktır. Bu bağlamda, Türkiye’de bankacılık performansını temsil eden seçili rasyoların finansal gelişmişlik üzerine olan etkililerinin incelenmesi düşünülmüştür. Çalışmada 2002-2020 dönemi için Uluslararası Para Fonu insert ignore into journalissuearticles values(IMF); ve Türkiye Bankalar Birliği insert ignore into journalissuearticles values(TBB); verilerinden yararlanılmış ve Arellano ve Bond Genelleştirilmiş Momentler insert ignore into journalissuearticles values(GMM); yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, Sermaye Yeterliliği Oranı insert ignore into journalissuearticles values(SYR); ve Toplam Kredilerin Mevduata Oranı insert ignore into journalissuearticles values(AKR); değişkenlerinin Finansal Gelişmişlik Endeksi insert ignore into journalissuearticles values(FDI); üzerinde pozitif yönlü, Alınan Kredilerin Toplam Kredilere Oranı insert ignore into journalissuearticles values(BYR); ve Ortalama Aktif Karlılık insert ignore into journalissuearticles values(AKO); değişkenlerinin ise negatif yönlü etkileri tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulgular, finansal gelişmişlik ile aynı yönde hareket eden ve bankaların optimal risk düzeylerinde özkaynaklarını verimli şekilde kullanmasına yardımcı olan sermaye yeterliliği ile ilgili kararların, önemine dikkat çekmektedir. Dahası, bir banka için yapısal likidite ve dolayısıyla kredi akışlarının doğru ayarlanmasına yardımcı olabilecek toplam kredilerin toplam mevduatlara olan oranın da finansal gelişmişliği aynı şekilde etkileyebilme potansiyelinin olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, alınan ve toplam krediler arasındaki dengelerin finansal gelişme olan zıt ilişkisi, bankacılık sektöründe risk faktörlerine ilişkin ayarlama ve tercihlerin bir gerekliliği olarak ele alınmalıdır. Son olarak ise, aktif karlılığın finansal gelişmişlikle olan ve beklenmedik gibi görünen zıt yönlü ilişkisinin, bankaların kredi kullandırabilme kabiliyetlerinin bir sonucu olabileceği vurgulanmalıdır.
Keywords : Banka Performansı, Finansal Oranlar, Finansal Gelişmişlik, Finansal Gelişmişlik Endeksi, Genelleştirilmiş Momentler GMM, Yöntemi