Tedarik Zinciri Risklerine Karşı Tedarik Zinciri Stratejileri: Tedarik Zinciri Çevikliği ve Esnekliği

Authors : Ahmet Çetindaş

Pages : 1239-1255

Doi:10.15869/itobiad.1468133

View : 87 | Download : 219

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzün iş dünyasında tedarik zinciri yönetimi, bir dizi dışsal ve içsel belirsizlikle baş etmek zorunda olan firmalar için kritik bir konu haline gelmiştir. Teknolojik gelişmeler, doğal afetler ve salgın hastalıklar gibi dışsal etkenlerin yanı sıra, üretim ile ilişkili içsel faktörler de tedarik zinciri riski oluşturabilir. Tedarik zinciri risklerine karşı firmalar tedarik zincirlerini çevik ve/veya esnek tasarlanmalıdır. Tedarik zinciri risklerini tedarik riski, talep riski ve süreç risk olarak ele alan bu çalışmanın amacı, bu risklerin her birinin tedarik zinciri esneklik ve çeviklik stratejilerine etkisini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, belirsizliklerin yoğun olduğu riskli iş çevrelerinde, şirketlerin tedarik zincirlerini daha çevik ve esnek bir şekilde tasarlamaları gerektiği vurgulanmak istenmiştir. Nicel araştırma yöntemleri kapsamında çalışmanın evreni olan Gaziantep organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren 112 imalat işletmesinden telefonla ve çevrim içi veri toplanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin yapı geçerliliği keşfedici faktör analizi ile öngörülen yapıya uygunluğu doğrulayıcı faktör analizi ile belirlenmiştir. Ayrıca güvenilirlik analizi sonucu alfa katsayıları ölçeklerin güvenilir olduğunu göstermiştir. Çarpıklık basıklık katsayıları kontrol edilerek değişkenlerin -2 ve +2 aralığında değer aldığı ve böylelikle normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Korelasyon analizi ile değişkenler arasında pozitif ilişki bulunduktan sonra çalışmanın hipotezlerini test etmek için regresyon analizi uygulanmıştır. Yapılan çoklu regresyon analizi sonuçları, tedarik riskinin her iki stratejiye ve süreç riskinin sadece tedarik zinciri çeviklik stratejisine etki ettiği bulunmuştur. Talep riski her iki stratejiye de etki etmemiştir. Bu sonuçlar, tedarik zinciri yönetiminde her iki stratejinin de tedarik riskine karşı etkili olduğunu, ancak talep riskine karşı her iki stratejinin de uygun olmayabileceğini göstermektedir. Dolayısıyla, tedarik zinciri çeviklik ve esneklik stratejilerinin, özellikle sanayi firmalarının tedarik kaynaklı risklerle başa çıkmasında etkili bir öneri olarak öne çıkmaktadır.
Keywords : Tedarik zinciri riskleri, Talep riski, Tedarik riski, Süreç riski, Çeviklik, Esneklik