Erken Cumhuriyet Döneminde Kumar ve Toplum

Authors : Harun Aydın

Pages : 579-602

Doi:10.15869/itobiad.1608483

View : 242 | Download : 125

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, toplumsal bir problem olarak görülen kumarın Cumhuriyet dönemindeki durumu ve toplumsal etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. İnceleme Erken Cumhuriyet Dönemiyle sınırlı tutulmuş ve kumarın bu dönemde toplumsal telakkideki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Dönem itibariyle eğlencenin temel unsurlarından biri olarak düşünülen kumar, çalışma konusu dönemde toplumsal hayatı etkilemiştir. Kumar özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında eğlencenin parçası haline gelmiş, bazı toplumsal tabakalarda yaygınlaşmıştır. Daha önce de gündelik yaşamda var olan kumar, 20. yüzyılın başlarında artmış ve daha görünür hal almıştır. Bu süreçte kumar, bireyler arasındaki bir eğlence olmaktan çıkmış, toplumu etkileyen, bazen eleştirilen ve bazen de toplumsal normlarla çatışan bir sapma olarak telakki edilmiştir. Kumarın, sosyal tabakalar arasında farklı şekilde algılandığı ve uygulandığı gözlemlenmiştir. Özellikle düşük gelir düzeyine sahip kesim arasında kumar, yaşamın bir parçası haline gelirken, üst gelir grubuna mensup kimseler ve devlet ricali, kumarın olumsuz etkilerine karşı çeşitli önlemler almaya çalışmıştır. Ayrıca bu dönemde kadın ve erkeğin, kumar oynaması farklı şekilde algılanmıştır. Erkeklerin kumar oynaması makbul karşılanırken kadınların bu türden eğlencelerin içerisinde yer alması dönem dönem eleştirilmiştir. Belirtilen doğrultuda tarih araştırma yöntemlerinden biri olan Belge Analizi Yöntemi, bu çalışmanın temel araştırma yöntemini oluşturmuştur. Bu kapsamda, Genelkurmay Arşivi, Cumhuriyet Arşivi, gazeteler, telif ve tetkik eserlerden yararlanılmıştır. Arşivlerde, dönemin resmi yazışmalarına yer verilirken, gazetelerde kumara dair haberler ve köşe yazıları önemli bir yer tutmuş, özellikle kumarın sokağa, yani toplumsal yaşama yansıması gazeteler üzerinden irdelenmiştir. Gazetelerdeki bu yazılar, sadece kumarın toplumsal hayattaki yerini yansıtmakla kalmayıp, aynı zamanda toplumsal ahlak ve devletin kumara yönelik tutumunun da tespit edilebildiği önemli bir kaynak grubunu teşkil etmiştir.
Keywords : Kumar, Toplumsal Cinsiyet, Atatürk Dönemi, Eğlence, Kahvehane, Yasak