Ali el-Kârî’nin Rafizî Safavîlere İlişkin Osmanlı Merkez Ulemasına Reddiyesi

Authors : Hasan Hüseyin GÜNEŞ

Pages : 13-38

Doi:10.33201/iranian.715580

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :XVI. yüzyılın önemli düşünürlerinden Ebü’l-Hasen Nûruddin Ali b. Sultan Muhammed el-Kârî el-Herevî (ö. 1014/1605), Osmanlı ve Safavî devletlerinin mücadelelerinin yoğun olduğu bir dönemde yaşamış bir düşünürdür. Safavî siyasetinin neticesinde Osmanlı topraklarına iltica etmiş Hanefî ulemadan olmakla birlikte, Osmanlı merkez ulemasının çizmiş olduğu siyasal mezhep düsturlarının dışına çıkmıştı. Şiilerin tekfir edilmesi, öldürülmesi gibi fetvaları incelemiş ve fetvalardaki gerekçelerin İslam ahkâmı ile bağdaşmadığını, fetvaların İslam hukukuna uygun olmadığını belirtmiştir. O, söz konusu görüşlerini hem tertip ettiği ilim meclislerinde hem de eserlerinde ele almıştır. Bu çalışmanın amacı, Ali el-Kârî’nin zikredilen görüşlerini açıkladığı iki eserini incelemektir. Bunların ilki Şemmu’l-Avârız fî Zemmi’r-Revâfız adlı eseridir. Diğeri ise bu eserin özeti mahiyetindeki Sülâletü’r-Risâle adlı yazma eserdir. Bu çalışmada Ali el-Kârî’nin bu eseri yazma sebebi ve bu iki eserin benzer ve farklı yönleri üzerinde durulacak ve içerik analizi yapılacaktır. Çalışmanın bir diğer amacı, Osmanlı ulemasının Şiî Safavî devleti ile mücadele için öne sürdüğü gerekçelerin yaygın olmasına rağmen tüm Sünni Hanefi ulema tarafından kabul edilmediğini göstermektedir.
Keywords : Ali el Karî, Osmanlı Uleması, Safavî, Rafızî, Yazma Eser