Firdevsü’l-Mürşidiyye’nin Tasavvuf Literatürü Açısından Önemi

Authors : Sevâl GÜNBAL BOZKURT

Pages : 379-400

Doi:10.33201/iranian.1197758

View : 11 | Download : 12

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İranlı sûfî ve muhaddis Şeyh Ebû İshak İbrahim b. Şehriyar Kâzerûnî, İshakiyye ya da Murşidiyye adlarıyla da bilinen Kâzerûniyye tarikatının kurucusu, 352 h./ 963 m. yılında Şiraz’ın Kâzerûn kasabasında doğdu. İbni Hafif insert ignore into journalissuearticles values(Şeyh-i Kebir); ve Ruzbihan Bakli ile Şiraz’ın üç büyük sûfisinden biri olarak gösterilir. Literatürde daha çok cihatçı özelliğine atıf yapılan Kâzerûnî şeyhinin vaazlarında müritlerine bilhassa ilim öğrenmelerini tavsiye etmesi dikkat çekmektedir. Kâzerûniyye tarikatının kuruluş sürecine dair önemli bilgiler içeren Firdevsü’l-Mürşidiyye ve Mirsadü’l-Ahrar olmak üzere Farsça iki menâkıbnâme bulunmaktadır. Bu iki menâkıbnâmenin yazarları, şeyhin üçüncü halifesi Hatip İmam Ebubekir Muhammed b. Abdülkerim’in Arapça olarak yazdığı ve aslı bugün elimizde olmayan eseri Farsçaya tercüme etmek sureti ile eserlerini oluşturmuşlardır. Her iki tercüme eserin kaynağının aynı olması ve Şeyh Ebû İshak’a dair benzer tasavvûfî anlatılara yer vermesine rağmen, mütercimlerin üslubunun farklı oluşunun onlardaki edebî değeri artırdığı görülmüştür. Firdevsü’l-Mürşidiyye, gerek Ebû İshak’ın ve gerekse kendisinden önceki sûfîlerin hayatı ve tasavvufî görüşlerine dair önemli bilgiler içermektedir. Bu çalışmada Firdevsü’l-Mürşidiyye’nin tasavvuf literatürü açısından önemi incelenecek olup, Şeyh Ebû İshak Kâzerûnî’nin hayatına ve Kâzerûniyye tarikatına mensup dervişler adına Anadolu’da açılan tekke ve zaviyelere yer verilecektir.
Keywords : Şeyh Ebû İshak Kâzerûnî, Kâzerûniyye tarikatı, Firdevsül mürşidiyye, Mahmud b Osman, Menâkıbnâme