Medine Harem Bölgesinin Tespiti: Eleştiriler Bağlamında Bir Buhârî Rivayetinin Serüveni

Authors : Tahir AYAS

Pages : 1-45

Doi:10.26570/isad.459754

View : 13 | Download : 42

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bazı hadislerde Mekke gibi Medine’nin de harem bölgesi olduğundan bahsedilmektedir. Hz. Ali’nin kılıcının kınında muhafaza ettiği bildirilen sahîfede yer alan rivayette, Medine’nin harem bölgesinin sınırları, şehrin kuzey ve güneyinde bulunan Âir (Ayr) ve Sevr dağları olarak tespit edilmiştir. Ancak bu dağların, özellikle Sevr dağının Medine’de mevcudiyetinin bilinmediği gerekçesiyle erken dönemden itibaren rivayete eleştiriler yöneltilmiş, hadisin bu kısmında bir vehim olduğu ileri sürülmüştür. Bunun neticesinde söz konusu hadisi nakleden râvilerin ve eserine alan musanniflerin, tenkitlerin etkisinde kalarak hadisin ilgili kısmı üzerinde birtakım tasarruflarda bulundukları ileri sürülmüştür. Eleştirilerin merkezinde ise Buhârî ve eseri el-Câmiu’s-sahîh yer almaktadır. Bu makale Medine’nin harem sınırlarını Ayr ve Sevr olarak belirten rivayetin râvilerine ve hadise eserinde yer veren Buhârî’ye yöneltilmiş tenkitleri tahlil edip, başlangıçta rivayete yöneltilmiş eleştirilerin hadisin metni üzerindeki yansımalarını tespit etmeyi hedeflemektedir. Böylece hadis metinlerinde meydana gelmiş kasıtlı kasıtsız pek çok tasarruf örneğinin yanında, metne yönelik eleştiriler neticesinde meydana gelebilecek tasarruflara da dikkat çekme amaçlanmaktadır.
Keywords : Medine, Sevr dağı, Buhârî, el Câmius sahîh, hadis tenkidi, râvi tasarrufu