Kınalızâde Ali Efendi’nin (ö. 979/1572) Tabakātü’l-mesâil Adlı Risalesinin Tahkik ve Tahlili

Authors : Orhan ENÇAKAR

Pages : 97-143

Doi:10.26570/isad.1056217

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2022-02-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Hanefî mezhebinde herhangi fıkhî bir meseleye dair hüküm vermeden önce başta mezhep imamları olmak üzere mezhep ulemasından aktarılan mesâile bakıp, bunların geçtiği eserlerin ve mesâili aktarılan kişinin mezhep içindeki konumuna göre hüküm vermeye önem gösterilmiş ve bu tutum zamanla usûl-i iftâda bir kriter haline gelmiştir. Özellikle fetva ve kaza makamında bulunan Hanefîler tercih edilecek görüşü belirlemek üzere mezhep ulemasını, onlardan aktarılan mesâili ve bu mesâilin geçtiği kitapları bilgi ve kaynak değeri açısından “tabakātü’l-fukahâ”, “tabakātü’l-mesâil” ve “tabakātü’l-kütüb” gibi taksimlere tâbi tutarak ulema, mesâil ve kitaplar arasında bir hiyerarşi belirlemişlerdir. Bu makale Osmanlı ulemasından Kınalızâde Ali Efendi’nin (ö. 979/1572) Hanefî mezhebinde aktarılan mesâilin hiyerarşisi hakkında sonraki literatürü belirleyen Tabakātü’l-mesâil isimli risalesinin tahkik ve tahlilini konu edinmektedir.
Keywords : Hanefî mezhebi, tabakātül mesâil, zâhirür rivâye, gayru zâhirir rivâye, usul, nevâdir, fetâvâ