“Varlık Olmak Bakımından Varlık” İfadesinin Sûfîlerce Yeniden Yorumlanması ve Bu Yorumun Metafizik Sonuçları

Authors : Ekrem DEMİRLİ

Pages : 27-47

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2007-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilimler, önceden kanıtlanmış ve/veya kabul edilmiş bir konunun zâtî özelliklerini belirli bir yöntemle inceler. Bu bağlamda bilimleri, ele aldıkları konularla ilişkileri bakımından ikiye ayırmak mümkündür: Birinci tür bilimler, varlığı belirli bir yönü veya durumu itibariyle inceleyen bilimlerdir. Söz gelişi fizik, hareket ve durağanlığa konu olması yönüyle varlığı (cisimleri) inceler. Bu tarz bilimler, özel veya tikel bilimler diye adlandırılır. İkinci tür bilim ise varlığı “varlık olmak” bakımından inceler. “Metafizik” veya “ilmü mâ ba‘de’t-tabîa” (tabiattan sonra gelen şeyin ilmi) diye isimlendirilen bu bilim, bütün bilimlerin bir yönünü veya belirli bir durumunu inceledikleri varlığın kendisini konu edinir. Bu nedenle de “tümel bilim” diye isimlendirilir ve bütün bilimler için üst ve düzenleyici bilim hâline gelir. Çünkü “varlığı” salt “varlık olması bakımından” ele alması, onu özel-tikel bilimlerin meşruiyetini kendisinden aldıkları bilim hâline getirir.
Keywords : metafizik, disiplin, var olmak