Türk Cilt Sanatında Mülevven Tekniği: Konya Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesinden Mülevven Cilt Örnekleri

Authors : Hatice Gül Yanar, Hacer Kara

Pages : 85-111

Doi:10.26570/isad.1451072

View : 55 | Download : 53

Publication Date : 2024-08-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın konusu Türk cilt sanatında önemli bir teknik olan mülevven tekniği ve Konya Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesinden seçilen mülevven cilt örnekleridir. Yazma eserlerin korunmasında oldukça önemli bir yere sahip olan ciltler form, teknik ve süsleme bakımından dönemsel farklılıklar içermektedir. Yusuf Ağa Kütüphanesi bu farklılıkların görüldüğü zengin bir yazma eser koleksiyonunu bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmayla, mülevven tekniğinin tarihsel seyrini belirleyerek yaklaşık olarak kullanıldığı yüzyılları saptamak, tekniğin uygulandığı şemse, salbek, köşebent ve bordür gibi kısımların formları ve yüzeylerindeki bezeme kompozisyonu ile tekniğin ilişkisini ortaya koymak ve tekniğin farklı versiyonlarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda kütüphaneden seçilen 14 adet eser konumuz kapsamında incelenmiş ve tanıtılmıştır. Değerlendirme ve kıyaslama bölümünde malzeme, teknik, renk ve süslemeleri bakımından ele alınan ciltler farklı kütüphanelerdeki benzer örneklerle kıyaslanmıştır. Yine bu bölümde mülevven tekniğinin farklı tekniklerle birlikte kullanımından doğan tipolojik çeşitliliği üzerinde durulmuştur. Çalışmanın sonunda Selçuklu döneminde karşılaşmadığımız bu tekniğin 15. yüzyıldan itibaren ciltlerde görülmeye başlandığı, 16-19. yüzyıllar arasında Osmanlı ciltlerinde yaygın bir kullanım alanı bulduğu tespitine yer verilmiştir. Mülevven tekniği üzerine yapılmış yeterince yayın bulunmadığından bu çalışmanın literatürdeki boşluğa katkıda bulunması hedeflenmektedir.
Keywords : Konya Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi, Cilt Sanatı, Mülevven Tekniği, Süsleme, Osmanlı Dönemi