Nâbî Biyografisine Ek: Bir Kavramın Tashîhi Vesîlesiyle Nâbî’nin Hayatında Diyarbakır’ın Yeri

Authors : Ahmet TANYILDIZ

Pages : 1-21

Doi:10.34083/akaded.651279

View : 23 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Klâsik Türk edebiyatı metinleri, edebî hüviyetleri haricinde kadîm kültürümüze ve tarihimize ait birçok kıymetli bilgiyi barındıran hazinelerdir. Bu metinler günümüz okuruyla buluştukça klâsik döneme dair kimi müphem hususların da açıklığa kavuşmasına vesile olmaktadır. Söz gelimi yeni çalışmalar sayesinde kudretli Dîvân şairi Nâbî’nin biyografisine birtakım bilgilerin eklenmesi zarureti doğmuştur. İlgili mevcut biyografiler Nâbî’nin eğitiminde ve şiir tarzının tekâmülünde Diyarbakır’ın ve oradaki şairlerin tesiri üzerine kayda değer bilgiler içermemektedir. Hâlbuki gençliğinde Diyarbakır’ı aralıklarla ziyaret eden Nâbî’nin; dil, mûsıkî ve şiir konusunda bu şehirde ciddi tecrübeler edindiği anlaşılmaktadır. Şâir, sanat hayatı boyunca takip edeceği Hikemî üslûbun ilk örneklerini burada, sohbet meclislerinde yer aldığı ve her biri kendi döneminin önemli şahsiyetleri arasında sayılan şairlerin etkisiyle vermiştir. Gençlik döneminde bu şehirdeki hocalardan ve şâirlerden ders alan şâir, İstanbul ve Halep’te yaşadığı dönemlerde bile burayı ziyaret etmeyi ihmal etmemiştir. Özellikle ömrünün son devresinde Halep’te görev yaptığı yıllarda çeşitli vesilelerle Diyarbakır’a gelmiş, ş â ir ve sanatkâr dostlarıyla hoş zaman geçirmiştir. Bu çalışmada bazı yeni verilerden hareketle Nâbî’nin Diyarbakır ile münasebetine temas edilecektir. Ş âirin münşeatındaki kimi mektuplarına ve şiir mecmûalarında yer alan bazı ipuçlarına bu dikkatle tekrar bakılacaktır. Çalışmanın son kısmında ise Nâbî Dîvânı’nın son neşrinde yer alan “âmed?” (=Âmid) kavramının tashihi vesilesiyle şiirin anlamı bu zaviyeyle yeniden değerlendirilecektir.
Keywords : Nâbî, Diyarbakır, Nâbî Dîvânı, Âmid