Deyişbilimsel Çözümleme Yoluyla Nâzım Hikmet’in “Dünyanın En Tuhaf Mahluku” Şiirinin İncelenmesi

Authors : Gökçe ULUS

Pages : 149-170

Doi:10.34083/akaded.827311

View : 30 | Download : 13

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Nâzım Hikmet Ran, Türk Edebiyatı’nın en güçlü şairlerinden biridir. Dünya görüşüyle uyumlu olarak, şiirde büyük bir devrim yaptığı söylenebilir. Söyleyiş, konu ve biçim açısından şiirleri yenilikler barındıran eserlerdir. Özgürlük, barış, umut, mücadele, aşk, ölüm, hasret, eşitlik Nâzım Hikmet şiirlerinin en sık rastlanan temleridir. Geniş kitleler için sembol haline gelen Nâzım Hikmet, Cumhuriyet Dönemi’nde serbest müstezat biçiminin ilk ve başarılı örneklerini vermiştir. Şair kimliğiyle öne çıkan Nâzım Hikmet’in düzyazıları, mektupları, çevirileri, senaryoları da vardır. Uzun yıllar mahkûm olmuş ve hayatının son döneminde ülkesine hasret yaşamak zorunda kalmıştır. Her döneminde Türkçeyi ustalıkla kullanır. Şiirindeki ustalığını şiirin sesinde, üslûbunda ve anlamında göstermekle kalmamış; görsel düzenlemesiyle şiirdeki duyguları görünür hâle getirmiştir. Bu makalede Nâzım Hikmet’in 1947 yılında yayımlanan Dünyanın En Tuhaf Mahluku şiiri, deyişbilimin ışığında incelenmiştir. Bu çalışmada koşutluk, yineleme, önceleme ve sapma ölçütleri kullanılacaktır. Şiirin anlamına ulaşmak için izlenen bu yolu kullanarak birinci bölüm “Sözbilimsel Ögeler”, ikinci bölüm “Kurgu ve Yapı Taslakları” başlığı altında incelenecektir. Şiirdeki dil kullanımları üzerinden sonuç bölümünde bir yargıya varılacaktır. Söyleyiş özelliklerinin şiirin anlamını destekleme noktasında oynadığı rol ortaya konmaya çalışılacaktır.
Keywords : Nâzım Hikmet, şiir, biçembilim, deyişbilim