XIV. yüzyıl Orta Anadolu Türkçesi ve Günümüz Orta Anadolu Ağızları Arasında Fiillerin Çekiminde Görülen Biçim Birimsel Değişim ve Alt Biçim Birimsel Gelişimler

Authors : Didem AKYILDIZ AY

Pages : 288-319

Doi:10.34083/akaded.898132

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın özü, genel anlamda aynı coğrafi bölgede farklı iki zaman diliminde kullanılan aynı dil dizgesinin ortaklaşan ve farklılaşan yönlerini belirlemektir. Özel anlamda ise günümüz Orta Anadolu Bölgesinde konuşulan ağızların Batı Türkçesinin kuruluş dönemi içerisinde yer alan XIV. yüzyılda, yine aynı coğrafyada kullanılan Türkçe ile ilişkisini tespit etmeye yöneliktir. Bu bakımdan bu çalışma XIV. yüzyıl Orta Anadolu’sunda kullanılan Türkçenin günümüz Orta Anadolu ağızlarındaki izlerini sürmesi açısından tarihî ağız araştırmalarının içerisinde yer alabilecek bir çalışmadır. Bu çalışmada, Oğuzca esaslı Batı Türkçesinin Anadolu coğrafyasındaki gelişim seyrinde, aynı coğrafi bölgede farklı zamanlardaki durumu tarihsel ve karşılaştırmalı dilbilim metodu çerçevesinde fiil çekimi unsurlarına odaklanılarak incelemeye tâbi tutulmuştur. İncelemenin sonucunda XIV. yüzyıl Orta Anadolu Türkçesine ait fiil çekim eklerindeki birçok biçimbirimsel özelliğin modern standart Türkçenin aksine günümüz Orta Anadolu ağızlarında korunduğu, bir kısmının ise kullanımdan düşerek zamanla yerlerini başka biçimbirimlerin aldığı, ayrıca türlü fonolojik olaylar neticesinde ortaya çıkan alt biçimbirimlerle de çeşitlenerek gelişimlerini devam ettirdikleri görülmüştür.
Keywords : XIV yüzyıl Orta Anadolu Türkçesi, Günümüz Orta Anadolu Ağızları, Tarihi Anadolu Ağızları, Tarihsel Karşılaştırmalı Dilbilim, Fiil Çekim Ekleri