Süheyl ü Nev-bahār’da ḳocın- yacan- Birleşiği Üzerine

Authors : Ecem AYDIN, İbrahim TAŞ

Pages : 1350-1363

Doi:10.34083/akaded.958908

View : 30 | Download : 14

Publication Date : 2021-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Süheyl ü Nev-bahār, Mes¤ūd tarafından 1350 yılında kaleme alınmış, Anadolu’da gelişen Türk edebiyatının ilk beşerî aşk konulu mesnevisidir. Süheyl ü Nev-bahār, kendisinden sonra telif edilen mesnevilere öncülük etmesinin yanında, dönemin bütün dil hususiyetlerini taşıması açısından da kıymetli bir eserdir. Mes¤ūd’un, dönemin dil özelliklerine uygun olarak duru bir dil kullanmasının yanında, yer yer, henüz yazı diline girmemiş arkaik izler taşıyan ağız sözcüklerini tercih etmesi, eserin kıymetini bir kat daha artırmaktadır. Söz konusu eser, sadece arkaik ağız sözcüklerinin değil, Türkçede kelime teşekkülünün önemli bir yöntemi olan ‘birleştirme’nin de kayda değer örneklerini sunmaktadır. Bu makalede, eserde tek veride geçen ancak başka metinlerde tespit edilmemiş böyle bir birleştirme örneği olan ḳocın- yacan- sıralama birleşiğini filolojik ve semantik yönden ele almaya çalışacağız. Bunu yaparken önce birleşiği oluşturan sözcükler, birbirinden bağımsız, tarihsel olarak ve metin bağlamında filolojik ve semantik açıdan irdelenmiş ve her birinin semantik kategorileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonrasında da Süheyl ü Nev-bahār’da tek veride geçen birleşik aynı yolla değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Keywords : Süheyl ü Nev bahār, filoloji, semantik, sıralama birleşiği, ḳocın yacan