Edip Cansever'in Şiirlerinde Zaman Algısı

Authors : Sinan BAKIR

Pages : 12-24

Doi:10.34083/akaded.1002896

View : 27 | Download : 14

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireyin psikolojik karmaşası, varlık, varolma sıkıntısı, ölüm psikolojisi ya da insanın dış dünya algısı, gerçeklik kurgusu zamanın algılanma biçimini etkiler. Edip Cansever şiirinde zamanın bu yönlerine rastlanmakla birlikte kavramın hem kurgusal yapıda hem de bireylerin eylemlerini, duygusal ve düşünsel kırılmalarını anlamada işlevselleştiği söylenebilir. Cansever şiirinde zamanın problem alanları varlık, varoluş sıkıntısıyla ilişkilidir. Zamanın fenomenolojik boyut üzerinden algılama alanına sokulduğu bu şiirlerde varoluş, ölüm, ölümlülük, sonsuzluk, geçicilik, belirsizlik, geçmişe dönük hatıralar, şimdiki zamanda yaşanan krizler, geleceğe yönelen beklentiler, bunalma, yabancılaşma, yalnızlaşma süreçleri kavramın daha çok soyut olarak tasarlanmasında rol oynar. İmgenin psikiyatrik veri işlevi gördüğü bu şiirlerde zamanın psikolojik algılama alanlarına yönelme söz konusudur. Cansever şiirinde soyutlaşan insan ve hayat gibi zaman da soyut bir imge olarak tasarlanırken varoluşsal krizlerin bilinçaltı karmaşayla ilişkisi üzerinde durulur. Bir boğuntudan, acıdan, sıkıntıdan, ölü gömme töreninden doğan anlatı figürlerinin zamanın herkes için işleyen boyutunu aşma, yeniden var olma çabaları yabancılaşma duygusu üzerinden aktarılır. Bölünmüş kişilik yapıları gibi zaman da bilinçdışı yönelim gösterir. Edip Cansever şiirinde zamanın çizgisel, izlenebilir dilimlerinden olan kış ve sonbahar mevsimlerine yönelik olumsuz imgelere yer verilirken yazın ise aşkı çoğaltıcı etkisine rastlanır. Bu makalede Edip Cansever şiirindeki varoluşsal sıkıntının, psikolojik atmosferin ve yabancılaşma düzeyinin zamanla ilişkisi üzerinde durulmuştur.
Keywords : Edip Cansever, şiir, zaman, varoluşsal sıkıntı, yabancılaşma