Peride Celal`in Kurgusal Yenilikleriyle Öne Çıkan Polisiye Romanı: `Sahildeki Ceset`

Authors : Ayşe ULUSOY TUNÇEL

Pages : 103-134

Doi:10.34083/akaded.1261154

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2023-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yazarlığa, kaleme aldığı popüler romanlarla insert ignore into journalissuearticles values(1938-1954); adım atan Peride Celal, 1950\`li yıllardan itibaren \`kurgu\`nun önem kazandığı daha gerçekçi romanlar yazarak, bu alandaki kariyerini geliştirmiştir. Peride Celal\`in eserlerine bir bütün olarak baktığımızda, yazarın polisiye türüne ilgisinin bir merak ve düşkünlüğün çok ötesinde bir tutku boyutunda olduğunu fark ederiz. Polisiye kurgular, Peride Celal\`in, büyük bir kısmı tefrika olan, ilk dönem eserlerinde amaçladığı gerilim duygusunu kuvvetlendirmeye katkı sağlarlar. Bu eserler arasında yer alan Kızıl Vazo insert ignore into journalissuearticles values(1941); ve aynı yıl basılan Ben Vurmadım, temelde ihtiraslı aşkı konu almalarına rağmen bir cinayet etrafında gelişen \`gizem\` duygusunu içermeleri bakımından polisiye roman sınıfına dahil edilmişlerdir. Bir muamma üzerine kurulmuş Yıldız Tepe insert ignore into journalissuearticles values(1945); romanını da gotik edebiyata yakın duran yapısıyla bu eserler arasında düşünebiliriz. Yazarın ikici dönem romanlarında polisiye kurgular, yerini polisiye yazarlara ve eserlere bırakır. Peride Celal\`in neredeyse her eserinde, polisiye romanlara düşkün roman kişileri karşımıza çıkar. Yazarın ilk dönem eserlerinden Sahildeki Ceset insert ignore into journalissuearticles values(1949); romanı ise yukarıda saydığımız eserlerde eksik olan \`dedektif\` dahil, polisiye edebiyatın bütün unsurlarını barındıran bir eser olması yönüyle öne çıkar. Eser, \`Aşk ve Macera Romanı\` adı altında takdim edildiği ve kitap olarak basılmadığı için bugüne kadar ilgi görmemiştir. Klasik dedektif romanlarının \`katil kim?\` insert ignore into journalissuearticles values(whodunit); formatında yazılan Sahildeki Ceset, her romanında yeni bir kurgusal denemeye girişen Peride Celal\`in, bu çabasının cevap bulduğu bir romandır. Peride Celal, Batı edebiyatında Agatha Christie\`nin örneklerini verdiği \`katil anlatıcı\` tekniğini bu romanında başarıyla uygular. Bir Ada polisiyesi olan Sahildeki Ceset, hem mekân hem kurgu bakımından A. Christie\`nin Ölüm Oyunu insert ignore into journalissuearticles values(1941); adlı romanından geniş ölçüde etkilenmiştir. Gerçek ve kurgu arasındaki ilişkiyi Sahildeki Ceset romanında da sorgulamaya devam eden Peride Celal, bu romanıyla polisiye türde üstkurmaca tekniğinin de bir örneğini vermiştir.
Keywords : Sahideki Ceset, Peride Celal, Polisiye Roman, Tefrika Roman, Katil Anlatıcı