`Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn`un Yazarı Kimdir?

Authors : Burhan CAN

Pages : 950-985

Doi:10.34083/akaded.1323614

View : 84 | Download : 72

Publication Date : 2023-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn isimli mesnevinin yazarı Sevdâyî mahlaslı bir şairdir. Aynı mahlasla tertip edilmiş bir de Dîvân bulunmaktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda döneme ait biyografik kaynaklarda adı geçen Kırkkilise kadısı Sevdâyî’nin hem Dîvân’ın hem de mesnevinin yazarı olduğu veya olabileceği kabul edilmiştir. Ancak, metinlerde yer alan kültürel unsurlar, kavramlar, yazarın mesleği hakkında bilgi verebilecek terimler ve dil özelliklerine dikkat edildiğinde iki metin arasında farklılıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, metinlerin aynı yazara ait olduğunu bildiren çalışmalarda öne sürülen argümanların da zayıf ve hatalı oldukları tespit edilmiştir. Bu çalışmada, eldeki verilere dayanarak döneme ait biyografik eserlerde yer alan Sevdâyî’lerden başka ve Anadolu sahasının dışında yaşaması muhtemel bir Sevdâyî’nin daha olması gerektiği öne sürülmüştür. Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn’un yazarı da bu Sevdâyî olmalıdır. Çalışmada öne sürülen tezi doğrulamak için öncelikle Sevdâyî’nin Dîvân’ı ve Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn’a dair yapılan çalışmalardaki argümanlar tartışmaya açılmıştır. Daha sonra eserlerin yazarlarının kimliği, yaşadığı yer, mesleği hakkında bilgi sunması mümkün tüm terimler ilgili başlıklarda sunulmuştur. Ayrıca, mesnevide kullanılan çeviri uygulamaları ile Dîvân’da bunlara karşılık gelebilecek kelime tercihlerine dikkat edilerek yazarların üslubuna dair ayırt edici veriler toplanmıştır. Tüm bunların yanında iki metin arasında 160 kadar fonetik ve ağız farklılığı tespit edilmiştir. Bu farklılıklar ve yapılan tüm karşılaştırmalar, metinlerin farklı kişiler tarafından ve başka coğrafyalarda yazıldıkları tezini desteklemektedir.
Keywords : Sevdâyî, Leylâ ve Mecnûn, Kıssa ı Leylî Birle Mecnûn