Eski Türk İnancının İslam Diniyle Etkileşimi: Türk Halk Anlatılarında Kıdır (Gök Sakallı, Yol Hamisi, Boz Atlı)

Authors : Yusuf Kenan Bezgin, Oğuzhan Aydin

Pages : 2463-2480

Doi:10.34083/akaded.1376658

View : 92 | Download : 88

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk milletinin kolektif hafızasının bir parçası olan halk anlatıları, kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar ulaşan kültür ürünleridir. Bu bakımdan Türk halk anlatıları, kültürel kimliği yansıtan önemli bir kaynaktır. İslam öncesi dönemde Türk boylarının eski Türk inançlarına sahip oldukları genel kabul görmektedir. Gök Tanrı inancına dayanan ve onun etrafında şekillenen bu inanç sistemi; İslam dininin Türk topluluklarıyla temasıyla birlikte yeniden şekillenmeye başlamış ve böylece kültürel bir değişim gerçekleşmiştir. Bu değişim, İslami değerlerin Türk milletinin geleneksel inançlarına etki etmesinin yanı sıra halk anlatılarına da yansımıştır. Makalede, eski Türk inancının İslam dininde süregelişini incelemek amacıyla geleneğin yazılı hâle getirilerek toplandığı destan, efsane, hikâye ve masal türlerinde Hızır’ın nasıl bir rol oynadığı ve ne şekilde tasvir edildiği ele alınmıştır. İslam öncesi dönemde Türklerin sahip olduğu geleneksel inançlar ile İslam’ın etkileşimi Hızır üzerinden ele alınan makalede, Türk milletinin sahip olduğu geleneksel inançların İslam diniyle nasıl etkileşime girdiği gösterilmekte ve Türk halk anlatılarına ne şekilde yansıdığı açıklanmaktadır.
Keywords : Eski Türk İnancı, İslam, Hızır