Duvarı Aşmak: Karnavalesk Kuramı ve Can Yücel’in “Sevgi Duvarı” Başlıklı Şiiri

Authors : Gökhan Tunç

Pages : 1441-1455

Doi:10.34083/akaded.1569690

View : 189 | Download : 198

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Can Yücel (1926-1999), şiirinin içeriği ve diliyle birlikte karakteriyle de modern Türk şiirinde özgün ve ayrıksı bir konum elde etmiştir. Çok küçük yaşlardan itibaren şiir yazmaya başlayan Yücel’in şiirsel serüveninde bilhassa Sevgi Duvarı kitabı önemli dönüm noktalarından biri olmuştur. Söz konusu eserle Yücel; şiirinin hem içeriğinde hem de söyleminde, her türlü verili koda başkaldıran, hâkim değerleri alt üst eden aykırı bir tutum benimsemiştir. Bu makalede Yücel’in bahsedilen şiirsel tutumu, gerek yazıldığı zamanda gerekse sonrasında çok ses getiren “Sevgi Duvarı” şiiri merkeze alınarak Mihail M. Bahtin’in karnavalesk kuramıyla birlikte anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Bahtin; eleştiri anlayışında başat bir değere sahip olan karnavalesk kuramının çerçevesini, Rabelais ve Dünyası adlı kitabında şekillendirir. Orta Çağ ve Rönesans karnavallarından yola çıkarak çerçevesini çizdiği bu kuramda Bahtin; en temelde, tekillik, ciddiyet, tamamlanmışlık, sonlanma ve ölüme karşı çoğulculuğu, kahkahayı, belirsizliği, bitmemişliği ve yeniden doğumu savunur. Bununla birlikte karnavalın belirleyici özelliklerinden diğerleri, tüm hiyerarşileri alt üst etmesi, toplumsal kodları ters yüz hâle getirmesi ve yüce olanı aşağı indirmesidir. Bahtin; karnavalesk kuramında özellikle, maddi bedensellik ilkesini, groteski ve gülmeyi öne çıkarır. Bu çalışmada, Can Yücel’in “Sevgi Duvarı” adlı şiiri, karnavalesk kuramının dile getirilen unsurları aracılığıyla yorumlanmıştır.
Keywords : Yeni Türk edebiyatı, Can Yücel, “Sevgi Duvarı”, modern Türk şiiri, Mihail M. Bahtin, karnavalesk kuramı