Efsaneden İlham Alan Edebiyat: “Ah Tamara” Efsanesinin Modern Türk Edebiyatına Yansımaları

Authors : Bilal Demir

Pages : 1271-1295

Doi:10.34083/akaded.1569721

View : 150 | Download : 204

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözlü halk anlatılarından olan efsaneler, içerdikleri folklorik öğelerin zenginliği nedeniyle modern edebiyatta sıklıkla başvurulan, doğrudan ya da dolaylı olarak ele alınan kaynak metinlerdendir. Efsanelerdeki olay, kişi ve mekân unsurları modern edebiyatta doğrudan veya dönüştürülerek yeniden işlenir, yeni imajlarla biçimlendirilir. Böylece efsaneler kadim anlatılar olarak edebi üretime süreklilik arz edecek şekilde dâhil olurlar. Bu türden bir örneklik teşkil eden Ah Tamara efsanesi de modern Türk edebiyatında birçok edebi esere kaynaklık etmektedir. Van’ın Gevaş ilçesi yakınlarında, Van Gölü’nde yer alan Akdamar adasıyla birlikte anılan ve destansı bir aşkı konu edinen “Ah Tamara”, ada merkezli bir efsanedir. Halk arasında birden fazla varyantıyla nesilden nesile, dilden dile aktarılan bu efsane, yazarlar tarafından çeşitli form ve temalarla işlenmektedir. Tiyatro, şiir, roman ve öykü türlerinde yazılan pek çok eserlere ilham kaynağı olan Ah Tamara efsanesi; aşk, ölüm, ayrılık, din, kimlik, tarih, coğrafya konulu metinlerde doğrudan ya da dolaylı olarak yer bulmaktadır. Özellikle geçtiği coğrafyayla olan bağı nedeniyle bu efsane, edebi alanda farklı imge, imaj ve sembollerle yorumlanmaktadır. Bu çalışmada Ah Tamara efsanesi üzerine yazıldığı tespit edilebilen edebi eserlerde efsanenin edebi metinlerde nasıl kurgulandığı ve efsanenin hangi imajlarla yeniden üretildiği incelenecektir. Efsaneyi odağa alan metinler edebi türler bağlamında sınıflandırılarak efsanede öne çıkan konu, olay, kişi ve mekânların yazarlar tarafından nasıl ve ne şekilde işlendiği üzerine değerlendirmeler yapılacaktır.
Keywords : Ah Tamara, Akdamar, Van, Efsane, Edebiyat