İslam Hukukunda Gaibin Yargılanması

Authors : Mehmet DİRİK, Ayhan HİRA

Pages : 71-101

View : 23 | Download : 19

Publication Date : 2021-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlar arasında çıkan anlaşmazlıkların adâlet ve hakkaniyete uygun biçimde çözümü yargı kurumunun vazifesidir. Anlaşmazlığın usulüne uygun biçimde mahkemeye taşınması ve gerekli görmesi mahkeme davayı kabul eder ve çekişmeyle ilgili yargı aşamasına geçilir. Yargılamada asıl olan belirlenen zamanda davacı ve davalı tarafın hazır olmaları, iddia ve savunmanın yüz yüze yapılması; hâkimin de kendisinde ortaya çıkan kanaate göre hüküm vermesidir. Ancak bazı durumlarda tarafları bir araya getirme ve çekişmeli yargı imkânı oluşmamaktadır. Bu durumda davaların uzayıp gitmemesi, haksızlıkların sürüncemede kalmaması ve hakların kaybolmaması için mahkemede hazır bulunmayan taraf hakkında gıyabi yargılama usulüne başvurarak yargılama yapılmaktadır. Gıyabi yargılamanın cevazı ve şartları noktasında İslam hukuk ekolleri çeşitli görüşler ortaya koymuşlardır. İlke olarak İslam hukuk ekollerinin sınırları dar veya geniş, şartları az veya çok gıyabi yargılama usulüne başvurulabileceği görüşünde oldukları söylenebilir. Bu makalede gıyabi yargılama usulünün mahiyeti, imkânı, delileri, icra şekli ve hükmü hakkında İslam hukuk mezhepleri ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords : İslam hukuku, gaib, gıyabi yargılama, mahkeme, adâlet