İslam Hukukunda Evlenme Akdi Bakımından Velinin Hukûkî Kişiliği

Authors : Mustafa GENÇ

Pages : 331-360

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm hukukunda velâyet bir hukuki temsil müessesesidir. Bu müesseseyi temsil eden kişiye veli denir. Velayetten kaynaklanan yetkiler, şahıs ve mallar üzerinde velayet olmak üzere iki kısma ayrılır. Evlendirme velayeti de şahıs üzerindeki velayetin bir türüdür. Bu velâyet, şer‘î bir haktır ve evlenmenin gayelerine en sağlıklı şekilde erişilmesi için meşru kılınmıştır. Toplumun çekirdeği olan aile evlilik akdi üzerine kurulduğundan, bu kuruluşta hakkı ve vazifesi bulunan velide çok güçlü bir hukuki kişilik aranmıştır. Bu bağlamda, velinin akıl, ergenlik ve hürriyet şartlarını taşıması ve veli ile velâyete tâbi olan kişi arasında din birliğinin bulunması ittifakla şart koşulmuştur. Buna ek olarak, cinsiyet ve ahlâkî durum gibi çeşitli konular da velinin sahip olması gereken nitelikler çerçevesinde tartışılmıştır. Ülkemizde -velayet ve veliye dâir yaygın anlayışların da etkisiyle- sözü edilen şartların yeterince bilinmemesi ve/veya dikkate alınmaması ailenin kuruluşunda ve devamında birçok probleme sebep olabilmektedir. Bu durum, ailelerin yanı sıra, yargı organına bağlı birimler gibi bazı kamu kurum ve kuruluşlarını da ilgilendiren ve buna bağlı olarak fazladan meşguliyete sebep olabilen problemlere de yol açmaktadır. Bu makale ile evlendirme velayeti bakımından velide aranan niteliklerin derli-toplu bir şekilde sunulması, bu nitelikler çerçevesinde velinin hukuki kişiliğine dâir farkındalık oluşturularak ilgili hakların gözetilmesi, böylece sözü edilen problemlerin çözümüne katkı sağlanması hedeflenmiştir
Keywords : Akıl, Din Birliği, Ergenlik, Evlendirme Velâyeti, Hukuki Kişilik, Hürriyet, Velî