Merğînânî’nin El-Hidâye Adlı Eserinde İmam Mâlik ve İmam Şâfıî’ye Nisbet Ettiği Bazı Görüşlerin Tahlili

Authors : Muhammed Hüsnü Çiftçi

Pages : 551-585

View : 6 | Download : 54

Publication Date : 2017-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Farklı mezheplere hatta aynı mezhebe mensup fakihlerin zaman zaman başkalarına ve özellikle mezhep imamlarına nispet ettikleri görüşlerin kendilerine ait olmadığı (hatalı nispette bulundukları) gerek klasik literatürde gerekse günümüz çalışmalarında gündeme getirilmiş olup bunların örneklerine “Giriş” kısmında değinilecektir. Makalede bu konuya sistematik bir bakışa imkan verecek bir tercih yapılmış, Hanefî mezhebinin önemli ve üzerine en çok şerh / hâşiye yazılmış kaynaklarından olan ve sık sık İmam Mâlik (v. 179/795) ve İmam Şâfiî’nin (v. 204/820) görüşlerini de zikreden Burhâneddîn el-Merğînânî’nin (v. 593/1197) el-Hidâye fî şerhi Bidâyeti’l-mübtedî adlı eserinde mezkûr imamlara nispet edilen görüşlerin incelenmesine yer verilmiştir. Bu inceleme sırasında, anılan iki imama bazen hatalı nispette bulunulduğu, bazen kendilerinden rivayet edilen birden fazla görüşten sadece birisine yer verildiği ve bu görüşlerin onların mezhebindeki râcih görüşle örtüşmediği tespit edilmiştir. Sadece müstensih hatası ile izah edilmesinin yeterli olmadığı görülen bu durumun neden kaynaklanmış olabileceği, ele alınan her bir meselede özel olarak incelenmiştir. Bazı el-Hidâye şârihlerinin Merğînânî’nin verdiği hatalı veya eksik bilgileri aynen aktarmış hatta bazen teyit sadedinde delillendirme gayretine girişmiş olmaları da böyle bir çalışmaya ihtiyaç bulunduğunu ortaya koymuştur
Keywords : Hanefî Mezhebi, Merğînânî, Mâlik, Şâfiî, el-Hidâye, İbadat, Muamelat