Vehhâbî Düşüncesinde Hüküm Kaynakları ve Muhammed b. Abdülvehhâb’ın İlmî Disiplinler İçin Önerdiği dört Kaide

Authors : Kerime Cesur Turhan

Pages : 587-609

View : 4 | Download : 45

Publication Date : 2017-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Vehhâbîlik hakkındaki yaygın kanaat, Muhammed b. Abdülvehhâb’ın (ö. 1206/1792) büyük ölçüde İbn Teymiyye (ö. 728/1328) ve İbnü’l-Kayyim’in (ö. 751/1350) etkisi altında şekillenen fikirleriyle başlattığı akaid yönü ağırlıklı dinî bir reform hareketi olarak ortaya çıktığı şeklindedir. Böyle olmakla birlikte İbn Abdülvehhâb dinî ilimlerin hemen her sahasına ilişkin az veya çok fikir beyan etmiştir. Fıkıh sahası da bunlardan biridir. Fıkha ait birçok konuyla ilgili görüşleri müntesipleri tarafından bir araya getirilmiş kitaplaştırılmıştır. Hükümlerin elde edilmesine yönelik sistematik bir metoda sahip olmayan Vehhâbîler, aksine bir delil olmadığı müddetçe diğer mezheplerin özellikle Hanbelî mezhebinin ve İbn Teymiyye ile İbnü’l-Kayyim’in yöntemlerini ve vardıkları hükümleri kullanmışlardır. Bunların dışında Muhammed b. Abdülvehhâb ilmî disiplinlerle meşgul olanların dinin hükümlerine vakıf olabilmesi için dört kaide önermektedir. Makalede Vehhâbî düşüncesinde hükümlerin elde edilmesinde kullanılan kaynaklar ve izlenen yol ile beraber dört kaide ve yeri geldikçe Hanbelî mezhebinin, İbn Teymiyye, İbnü’l-Kayyim ve bazı Vehhâbî ulemasının konu ile ilgili görüşlerine de değinilecektir.
Keywords : Hanbeli Mezhebi, İbn Teymiyye, İbnü’l-Kayyim, Muhammed b. Abdülvehhâb, Vehhâbî, Fıkıh, Kaynak, Hüküm, Dört Kaide, Decretal