İzmirli İsmail Hakkı'nın Metafizik Alana Dair Bilinmeyen Bir Eseri: Muhtasar mâ ba'de't-tabîa

Authors : Hande Nur BOZBUĞA

Pages : 633-654

Doi:10.26650/iuitd.2020.751852

View : 26 | Download : 16

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İzmirli İsmail Hakkı (öl. 1869-1946), İslâm düşüncesinin çeşitli alanlarında pek çok eser vermiş önemli düşünürlerden biridir. Metafizik ilmi alanında daha çok Muhtasar felsefe-i ûlâ adlı eseri bilinmektedir. Onun bu alanda Muhtasar mâ ba‘de’t-tabîa adında bir başka çalışması da mevcuttur. Araştırmalarımız sonucu İzmirli üzerine yapılan çalışmalarda söz konusu ikinci esere hiç atıf yapılmadığı fark edilmiştir. Bu nedenle makalemizde, hem eseri şekil ve muhteva açısından tanıtmayı hem de İzmirli’nin böyle bir telifi olduğuna dikkat çekmeyi amaçlamaktayız. Zira söz konusu eserde, metafizik ilmindeki epistemoloji, ontoloji ve teoloji konuları oldukça sistematik ve eleştirel bir üslupla ele alınmıştır. Ayrıca modern Batı düşüncesinin, İzmirli’nin tabiri ile felsefe-i cedîdenin, metafizik disiplinine dair yorumları tahlile tabi tutulmuş ve yer yer tenkit edilmiştir. Buna ek olarak eser içerisinde metafizik alana dair kavramların Fransızca karşılıklarına yer verilmiştir. Ele alınan konular, mukayeseli bir şekilde işlenmiştir.
Keywords : İzmirli İsmail Hakkı, Muhtasar mâ badet tabîa, Muhtasar felsefe i ûlâ, Metafizik, Felsefe