MUʻTEZİLE’NİN TEMEL ÖĞRETİLERİ

Authors : Orhan Şener KOLOĞLU

Pages : 43-80

View : 25 | Download : 8

Publication Date : 2017-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} Mu‘tezile, ilk kelâm mezhebi olması hasebiyle, kelâmın kapsamına giren konuların tamamında fikirler üretmiş ve bu fikirleri “usûl-i hamse (beş esas)” olarak isimlendirdikleri “tevhîd”, “adl”, “va‘d ve va‘îd”, “el-menzile beyne’l-menzileteyn” ve “emir bi’l-ma‘rûf ve nehiy ani’l-münker” başlıkları altında bütüncül ve tutarlı bir şekilde ifade etmiştir. Mu‘tezile ilk kelâm ekolü olduğu için doğal olarak kendisinden sonra gelişen kelâm mezheplerine de etki etmiş, ortaya koydukları birtakım görüşler sonraki mezheplerde çeşitli derecelerde makes bulmuştur. Bununla birlikte bazı görüşler sadece onlara özgü olarak kalmaya devam etmiş ve âdeta Mu‘tezile’nin “alâmet-i farika”sı haline gelmiştir. Bu makalede özellikle Mu‘tezile’ye özgü olan bu ayırt edici temel görüşler, beş esas temelinde Mu‘tezilî kaynaklara dayalı olarak özetlenmiştir.
Keywords : Mutezile, tevhîd, adl, vad ve vaîd, el menzile beynel menzileteyn, emir bil marûf ve nehiy anil münker