HAMZA-NÂMELERDE CİHAD VE CİHAD AHLÂKI
Authors : Reyhan ÇORAK
Pages : 99-114
Doi:10.34082/islamiilimler.630676
View : 20 | Download : 14
Publication Date : 2019-11-01
Article Type : Research Paper
Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:8.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:107%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} Türk edebiyatında, Anadolu sahasında, görülen ilk eserler, daha ziyâde toplumu dînî ve tasavvufî mânâda bilinçlendirmek maksadıyla yazılmıştır. Bu metinler, muhtevâ bakımından İslâmiyet’in ağırlıklı olarak ahlâkî tarafı ile ilgilenip bazı manevî değerleri yerleştirmeye çalışmıştır. Daha önce sözlü kültürde üretilen menâkıpnâme türündeki kimi eserler de bu minvalde değerlendirilir. Hikâyeler ve kahramanları, eser hangi konuyla ilgili ise ona yönelik davranış kalıplarının halk tarafından benimsenmesine vesile olmuştur. Bu sistem, sözlü veya yazılı anlatım kullanılarak nesilden nesile aktarılır. Özellikle savaş âdâbını İslâm’ın kahraman mücâhidleri ile özdeşleştirerek anlatan ve cihad ahlâkını yerleştirmeye çalışan Hamza-nâmeler de bu sahanın örneklerinden biridir. XIV-XV. yüzyıldan itibaren yazıya geçirilmeye başlayan Hamza-nâmeler 72 ciltten oluşmaktadır. Bu makalede, Süleymaniye Kütüphanesi Pertevniyal Kitapları, Nu. TY 0812/4’te kayıtlı bulunan 17,18 ve 19. ciltler [1] esas alınarak cihad âdâbı değerlendirilmeye çalışılacaktır. Makalenin Geliş Tarihi: 13.10.2018; Makalenin Yayıma Kabul Tarihi: 09.12.2018 * Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Türk İslâm Edebiyatı Ana Bilim Dalı, ORCID: 0000-0003-1978-1604, e-mail: [email protected] [1] 17,18 ve 19. ciltlerin ilmî neşri tarafımızdan yayına hazırlanmaktadır. 17 ve 18. ciltlerin sadece sadeleştirilmiş metinleri Ketebe yayınları tarafından neşredilmiştir. 19. cilt yayına hazırlanmaktadır. Reyhan Çorak, Hamzanâme-Sâhipkırân ve Hamzazâde Rüstem’in Maceraları, (İstanbul: Ketebe Yayınları, 2018); Reyhan Çorak-Saime Çakmak, Hamzanâme-Hamzazâde Rüstem ile Said-i Nebire’nin Maceraları, (İstanbul: Ketebe Yayınları, 2018).Keywords : Hamza nâmeler, İslâm Ahlâkı