The First Governor of Mecca: ʿAttāb b. Asīd, His Life and Political Activities

Authors : Ümit ESKİN

Pages : 49-72

Doi:10.34082/islamiilimler.1093916

View : 19 | Download : 6

Publication Date : 2022-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih, ana aktörü olan insanı konu edinirken sıradan hayat hikâyelerinden ziyade insanlık üzerinde büyük etkileri bulunan kimseleri seçip ayırır ve onları en bariz yönleriyle kaydeder. Habil’i mazlum Kabil’i zâlim, İskender’i komutan Diyojen’i filozof, İbrahim’i uyarıcı Nemrut’u diktatör olarak nitelendirir. Benzer üslupla Hz. Peygamber’in ashâbını da sahip oldukları meziyetlere göre yetkin oldukları alanlarda öncüler olarak tasnif eder. Bunlardan birisi de Mekke’ye atanan ilk genç vali olmasıyla tanınan Attâb b. Esîd’dir. Onun valilik makamına getirilmesi bir o kadar ilginç ve yüklendiği misyon da oldukça önemlidir. Henüz İslâm’a yeni girmiş ve yaş itibariyle genç denecek dönemdeyken Mekke’ye vali seçilmiştir. Sahâbenin ileri gelenleri dururken Kureyş’in gençlerinden birisinin Kureyş’e ve dolayısıyla Mekke’ye lider tayin edilmesi, kabile mensubiyeti vb. etkenlerin bir kenara bırakılması, dikkatle sorgulanması gereken bir durumdur. Hz. Peygamber’in bu tayininin muhtemel sebepleri ve sonuçları neydi? Ayrıca bu atamanın İslâm siyasî tarihindeki “İmamlar Kureyş’tendir.” kanaatinin oluşmasında bir etkisi var mıydı? şeklinde sorular onun hayatı üzerinden cevaplanmalıdır. İşte bu çalışmada mevcut kaynaklardan hareketle Mekke’nin ilk valisinin seçilme sebepleri, kamuoyuna etkisi ve İslâm tarihindeki yansımaları üzerinde durulacaktır.
Keywords : İslam Tarihi, Mekke, Valilik, Kureyş, Attâb, İslam Tarihi, Mekke, Valilik, Kureyş, Attâb