Batı’da İslam Çalışmalarına Farklı Bir Yaklaşım: Macar Asıllı Alman Oryantalist Miklos Muranyi ve Yöntemi

Authors : Rahile KIZILKAYA YILMAZ, Abdülhamit UĞURLU

Pages : 183-215

Doi:10.34082/islamiilimler.1093929

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2022-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Oryantalizmin güçlü ekollerinden birisi hiç şüphesiz Alman oryantalizmidir. İslâm’ın temel kaynaklarının tamamına hayli eleştirel yaklaşan ve Alman oryantalizmin öncülerinden kabul edilen Ignaz Goldziher (öl. 1921), Josef Horovitz (öl. 1931) ve Joseph Schacht’ın (öl. 1969) İslâm ilimleri alanında son asırlarda ciddi mesailer harcadıkları, fikir ve iddialarıyla önemli temsilciler yetiştirdikleri bilinmektedir. Özellikle kendilerinden sonraki araştırmacıları metodoloji, iddia, kaynakları kullanma hususunda etkileyen bu ana akım oryantalistler dışında hem takip ettikleri yöntem hem de temel meselelere yaklaşım açısından farklı olan başka oryantalist araştırmacılar da vardır. Bu araştırmacılar arasında çalışmalarında uyguladığı metodoloji ve Müslümanların kaleme aldıkları eserleri etkin bir şekilde kullanmak suretiyle diğer oryantalistlerden ayrılan Macar asıllı Alman bilim adamı Miklos Muranyi’yi bilhassa zikretmek gerekir. Hadislerin konu edindikleri dönemler hakkında tarihî birer malzemeden ibaret olduğu yönündeki kabulüyle içinden çıktığı oryantalist gelenekten önemli izler taşıyan muasır araştırmacı Muranyi, selefleri kadar şüpheci davranmamaktadır. Hicrî II. ve III. yüzyıllara ait yazma eserlerin ortaya çıkarılmasında büyük emeği bulunan Muranyi’nin kaleme aldığı eserler, gerek hadis tarihi açısından gerekse fıkıh ilmine yönelik hayli önemli sayılabilecek muhtevaya ve iddialara sahiplerdir. Bu çalışmada öncelikle Muranyi’nin içinden çıktığı gelenekten farklılaşan yönlerini tespit edilebilmek için Alman oryantalizmi hakkında kısaca bilgi verildi. Daha sonra sırasıyla Muranyi’nin hayatı ve çalışmaları üzerinde duruldu, onu oryantalist paradigma içerisinde farklı kılan hususlara temas edildi. Muranyi’nin mesaisinin büyük bir kısmını teksif ettiği erken dönem musannefâtı hakkındaki görüşlerine yer veren bu makale, onun incelemelerinin merkezinde konumlandırdığı Muvatta’ ve telifine dair tespit ve kanaatleriyle son bulmaktadır.
Keywords : Oryantalist Gelenek, Alman Oryantalizmi, Miklos Muranyi, İslam Çalışmaları, Hadis, Mâlikî mezhebi, Yazma eserler, Kayrevân, Oryantalist Gelenek, Alman Oryantalizmi, Miklos Muranyi, İslam Çalışmaları, Hadis, Mâlikî mezhebi, Yazma eserler, Kayrevân