Gazzâlî’nİn mantık İlmİnİ meşrûlaştırmasının mantık tarİHİ açısından değerlendİrİlmesİ

Authors : Ferruh Özpilavcı

Pages : 145-158

View : 5 | Download : 35

Publication Date : 2012-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Huccetü’l-İslâm İmâm-ı Gazzâlî, İslâm düşünce ve ilim tarihinin en önemli dönüm noktalarından birini oluşturmaktadır. Dinî ve hatta aklî ilimlerin çoğu için mütekaddimûn-müteahhirûn ayrımının merkezinde durmakta dır. Bu durum, mantık ilminin İslâm dünyasındaki seyri için de söz konu sudur. Bu makalede Gazzâlî’nin mantık ilmini meşrulaştırmaya çalışırken ihdas etmiş olduğu ıstılahların, ortaya koymuş olduğu görüşlerin ve teklif etmiş olduğu kavramsallaştırmaların ‘mantık ilmi’ ve tarihi seyri açısından önemi ve değeri üzerinde durulmaktadır. Mantık ilminin ‘mevzusu’ndaki dönüşüm hakkında ve Gazzalî’nin bu meşrulaştırma çabasıyla ilgili meşhur eseri ‘el-Kıstasu’l-mustakîm’ ile yine onun XVIII. yüzyıl Osmanlı mutasavvıf ve düşünürlerinden Muhammed el-Lalezârî tarafından kale me alınan ve pek fazla bilinmeyen el-Mizanü\\\'lmukim fi ma\\\'rifeti\\\'l-Kıstasi\\\'l mustakîm isimli tek şerhi etrafında önemli tespit ve değerlendirmelerde bulunulmaktadır.
Keywords : Gazzali, Mantık, Mantığın konusu, Muhammed el Lalezari, Kıstasi