Din Eğitiminde Yapay Zekâ Teknolojileri: Fırsatlar ve Etik Tartışmalar

Authors : Mustafa Cabir Altıntaş

Pages : 95-119

Doi:10.34082/islamiilimler.1601197

View : 22 | Download : 18

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yapay zeka(YZ) teknolojilerinin eğitim ortamlarına entegre edilmesiyle birlikte, din eğitimi alanındaki kullanımı da önem kazanmıştır. YZ’nin din eğitimine entegrasyonu, din ve eğitimde dönüştürücü bir ilerlemeyi temsil etmektedir. Araştırma, dijital çağda din eğitimi için bir öğrenme aracı olarak yapay zekânın rolünü tartışmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda YZ\\\'yi din eğitimine dâhil etmenin uygulanabilirliği, fırsatları ve riskleri değerlendirilmektedir. Araştırma, din çalışmalarında mevcut YZ uygulamalarının kapsamlı bir analizini sunarak, din eğitiminde teknoloji entegrasyonuna ilişkin literatürdeki önemli bir boşluğu doldurmaya yöneliktir. Çalışma, dini özgünlüğü korurken YZ çözümlerini uygulamak isteyen kurumlar için pratik yönergeler sunmaktadır. Ayrıca, YZ’yi din eğitimine entegre ederken etik ve insani değerleri korumanın önemini de vurgulamaktadır. Bu kapsamda araştırmanın politika yapıcıları, din eğitimcileri, Diyanet İşleri Başkanlığı ve diğer eğitim paydaşlarına katkı sunması beklenmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden sistematik literatür taraması ve doküman analizi yoluyla, din eğitiminde YZ kullanımının mevcut durumu araştırılmıştır. Çeşitli literatür kaynaklarından elde edilen bulguları sentezleyen çalışma, din eğitimi öğrenme yöntemlerinin YZ yoluyla başkalaşımının, din eğitiminde uyarlanabilirliği, duyarlılığı ve etkinliği artırmada önemli bir rol oynadığı sonucuna varmaktadır. YZ özellikle esnek, bağımsız ve bireysel öğrenmeye katkı sunmaktadır. Etkileşimli öğrenme ile din eğitiminde ilgi ve merak uyandırıp başarı analizi oluşturmaktadır. Ayrıca dini yorumları şekillendirmesi ve kutsal metinleri dönüştürme kolaylığı sunması da avantajlar arasındadır. Bu da ideal din eğitimi müfredatı oluşturmada etkili olmaktadır. Bunun yanında tembellik, teknoloji bağımlılığı, bilginin güvenirliliği ve doğrulanmasında ihmalkârlık ve insan etkileşiminin yok sayılması gibi problemlere de yol açabilmektedir. YZ dinin anlaşılması ve rehberlik etmesinde etik ve teolojik kaygılar da içerir. Din eğitiminde ve dini metinlerde etik ikilemlere, özgünlüğe ve metalaşmaya sebep olabilmektedir. Ayrıca toplumsal ve sosyal yaşama dair etik sorunlar da teşkil edebilmektedir. Makale, sürekli gelişen dijital çağda YZ’nin dini eğitimde kullanıma dair fırsatlar ve etik zorluklar hakkında sunulan bilgiler ışığında geleceğe dair öneriler de sunmaktadır.
Keywords : Din Eğitimi, Teknoloji, Yapay Zekâ, Dini Pratikler, Etik Zorluklar