Transhümanizmde İnsanın Bütünlüğü Sorunu
Authors : Mahsum Aytepe
Pages : 389-407
Doi:10.34082/islamiilimler.1602418
View : 37 | Download : 18
Publication Date : 2025-03-28
Article Type : Research Paper
Abstract :Transhümanizm bilim ve teknolojiyi kullanarak insanların fiziksel, bilişsel ve duygusal gelişimlerini maksimum düzeylere çıkarmayı hedefleyen felsefi ve ideolojik bir hareket olarak temayüz etmiştir. Transhümanist fikirler geniş bir alanda cereyan etse de merkezi konunun insanın doğası ve fiziksel yapısı olduğu söylenebilir. İnsanın doğasında sabit bir “öz” bulunmadığını; insan bedeninin her türlü morfolojik dönüşüme açık olduğunu ve gelecekte bambaşka bir insan (post human-trans insan) yaratmanın mümkün olduğunu kabul ettikleri dikkate alındığında, transhümanist fikirlerin bizi insanın bütünlüğü problemiyle karşı karşıya getirmesi kaçınılmaz hale gelir. Nitekim transhümanistlere yöneltilen eleştiriler, insana dair tasarımlarının insanın bütünlüğü ve geleceği açısından büyük bir tehdit oluşturduğu hususunda yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmada transhümanizmin, “insanın bütünlüğü problemi” olarak ifade edilen soruna yol açan görüşleri ele alınacaktır. Bu kapsamda bilinç-beyin ilişkisi ve morfolojik özgürlük konusundaki fikirlerine yer verilecektir. Bilinç-beyin ilişkisi problemiyle ilgili düşünceleri, transhümanistlerin insanın doğasıyla ilgili görüşlerini anlamanın en açık yollarından biridir. Bilinç-beyin ilişkisi ve bu bağlamda insanın doğasıyla ilgili düşüncelerine, “açıklayıcı modeller” olarak hizmet ettiği için materyalizme ve monizme de yer verilecektir. Transhümanizmde insanın bütünlüğü sorununu anlaşılır kıldığı için morfolojik özgürlük konusu da ele alınmıştır. Morfolojik özgürlük konusu, transhümanistlerin insanın bedeni ve bedensel bütünlüğüyle ilgili görüşlerini açıkça ilan ettikleri bir tartışma zemini olmuştur. Makalede transhümanistlerin gerek bilinç-beyin gerekse morfolojik özgürlük konusundaki düşünceleri, modern bilimden ve İslam düşüncesinden hareketle kritik edilmiştir. Makalenin temel öngörüsü, transhümanizmin insanın bütünlüğüyle ilgili görüşlerinin insanın psiko-ontolojik bütünlüğü, yaratılma gayesi, teknolojik yeterlilik ve İslam’ın temel değerleri testinden büyük oranda geçemediği yönündedir. Çalışmada transhümanist fikirler ve bunlara yöneltilen/yöneltilebilecek eleştiriler deskriptif bir yöntemle ele alınmıştır.Keywords : Kelam, Transhümanizm, İnsanın Bütünlüğü, Morfolojik Özgürlük, Monizm, Materyalizm.