TÜRKİYE’DE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ TÜKETİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Authors : Servet KAPÇAK

Pages : 401-420

View : 99 | Download : 113

Publication Date : 2023-07-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Enerji, uygarlık tarihinin var olduğu dünden günümüze kadar insanoğlunun var olabilmesi, yaşamını sürdürmesi, korunması, barınması ve yaşam kalitesini artırması gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasında kullandığı temel faktör olmuştur. Tüketim ve üretimin her aşamasında enerjinin önemi her geçen gün artmaktadır. Bu yüzden dünya enerji gücünü elinde bulunduran ülkeler sürekli bir gelişim halindedir. Son yıllarda enerji arzında meydana gelen krizler ülkeleri yeni alternatif enerji kaynaklarına yönlendirmiştir. Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ile yenilenebilir enerji tüketimi arasındaki asimetrik ilişkiyi Türkiye ekonomisi için 1980-2019 döneminde araştırmaktır. Yeni nesil testlerden olan saklı eşbütünleşme yaklaşımı ve Hatemi &Irandoust eşbütünleşme testi kullanılmıştır. Değişkenlerin durağanlık analizi ADF ve KPSS birim kök testleriyle test edilmiştir. Hatemi J &Irandoust eşbütünleşme testine göre, değişkenler arasında uzun dönemde ilişkili olduğu bulunmuştur. FMOLS ve DOLS tahminci yöntemleri ile değişkenlerin uzun dönem katsayıları tespit edilmiştir. Son olarak, saklı hata düzeltme modeli uygulanmış, doğrudan yabancı yatırımlar – bileşeninden yenilenebilir enerji tüketimi – bileşenine doğru bir asimetrik nedenselliğin varlığı tespit edilmiştir. Sonuçlar politika önerilerin sunulmasında etkili olacaktır.
Keywords : yenilenebilir enerji tüketimi, doğrudan yabancı yatırımlar, saklı eşbütünleşme, saklı hata düzeltme modeli