YENİ MEDYADA YALAN HABER OLGUSU VE DOĞRULAMA PLATFORMU OLARAK TEYİT.ORG ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Kudret Gül

Pages : 419-458

View : 39 | Download : 42

Publication Date : 2024-07-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Yalan haberler, dijital medya teknolojilerinin gelişmesi ve kullanıcıların artık içerik üreticisi olduğu yeni medya ortamları nedeniyle son zamanlarda daha yaygın hale gelmiştir. Yeni medya platformlarının küreselleşmeyi arttırması ve içeriklerin daha hızlı yayılmasını kolaylaştırması yalan haberlerin daha hızlı dolaşıma girerek önemli etik sorunların oluşmasına sebep olmaktadır. Bu durum özellikle yeni medya platformlarında dijital medya okuryazarlığının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Dezenformasyona sahip haberler dijital çağda, insanların çeşitli konulardaki fikirlerini manipüle etmek için kullanılmakta ve kullanıcılar arasında üretilen yalan içerikler hızla gerçek bilgilerin yerini almaktadır. Bu nedenle yankı odası ve filtre balonu gibi kavramlar söz konusu olduğunda kullanıcıların ideolojik olarak kendi görüşleriyle uyumlu içerikleri tüketme ve bu içeriklerde yer alan yalan haberlere inanma eğilimlerinin daha fazla olduğu ifade edilmektedir. Aynı zamanda trol ve sahte hesapların kullanımı nedeniyle yalan haberler yaygınlaşmakta ve etki alanı genişlemektedir. Bu çalışmada yalan bilgilerin yayılmasının engellenmesi ve dijital medya okuryazarlığının geliştirilmesi bağlamında dijital doğrulama platformu olan Teyit.org’un yapısı , işleyişi ve yayınladığı içerikler incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini 25 Ekim 2023 - 25 Aralık 2023 tarihleri arasında paylaşılan 140 adet şüpheli içerik oluşturmaktadır. Aynı zamanda çalışmanın bu zaman aralığında seçilmesinin bir diğer sebebi İsrail- Hamas savaşının bu tarihler arasında şiddetlenmesidir. Buna bağlı olarak savaş ile ilgili paylaşılan içeriklerde de artış gözlenmektedir. Bu sebepler çalışmanın bu tarihler aralığında seçilmesinde etkili olmuştur. Bu zaman aralığında paylaşılan içerikler nitel ve nicel içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar incelendiğinde ise yayınlanan içeriklerin çoğunun yalan bilgilerden oluştuğu ve en fazla İsrail- Hamas savaşı ile politika kategorisinde yayınlanan içeriklerden oluştuğu tespit edilmiştir. İçeriklerin en fazla video ve sosyal medya iletilerinden oluştuğu elde edilen bulgular arasındadır. Ayrıca içeriklerin en fazla Twitter ve Tiktok platformlarında paylaşıldığı tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak çalışmada yalan habere karşı neler yapılabilir sorusunun cevabı aranmaya çalışılmıştır.
Keywords : Yeni Medya, Yalan Haber, Doğrulama Platformları, İçerik Analizi, Teyit org