Çevresel Performans İndeksi Değerlendirmesinde Kullanılan Kriter Ağırlıklarının Objektif Yöntemlerle Belirlenmesi: OECD Ülkeleri Örneği

Authors : Nuh Keleş

Pages : 632-651

Doi:10.17336/igusbd.1230947

View : 60 | Download : 101

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çevre üzerinde alınan ve alınacak önlemler konusunda toplum baskısı son yıllarda özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gittikçe artmaktadır. Devletler ve organizasyonlar insanlar üzerinde ekonomik ve sosyal özellikli faaliyetlere önem verdikleri gibi çevre üzerinden de gösterdikleri performanslara göre değerlendirilmektedir. Çevre özelinde 11 konu kategorisinde 40 göstergenin bir araya getirilerek 180 ülke için değerlendirilmesi çevresel performans indeksi (EPI) kullanılarak gerçekleştirildiğinden bu çalışmada 11 konu kategorisinde belirlenen kriter ağırlıklarının objektif yöntemlerle belirlenmesi amaçlanmaktadır. Kriter ağırlıklarının belirlenmesinde tek bir yöntemin kullanılmasının tek taraflı bir bakış açısı sağladığı ve en iyi çözümü belirlemede karar verici/vericilere göre değişkenlik gösterdiği düşünülmektedir. Bulguların subjektif bir şekilde karar vericilerin görüşlerine bırakılmadan, tek taraflı yorumlanmasından ziyade nesnel verilerin ele alınması gerektiği değerlendirilmiş, objektif yöntemlerden CRITIC, CILOS, ENTROPY, MEREC, LOPCOW ve SD yöntemleri kullanılarak EPI sıralamasında kullanılan kriter ağırlıkları belirlenmiştir. Yöntemlerin arasındaki ilişkiler analiz edilmiş ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Çalışmanın EPI sıralamasındaki öznellikten sıyrılıp nesnel bakış açıları sunması sebebiyle literatüre katkı sağladığı düşünülmektedir.
Keywords : EPI, Çevresel Performans İndeksi, OECD Ülkeleri, Objektif yöntemler, CRITIC, CILOS, ENTROPY, MEREC, LOPCOW, SD