Ticari İşletmelerin Tüzel Kişiliğe Sahip Olmasının Sonuçları: İslam Ekonomisi Açısından Bir Değerlendirme

Authors : Harun SENCAL

Pages : 367-394

Doi:10.26650/ISTJECON2021-1023078

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı sermaye birikimini sağlayarak kapitalist sistemin ortaya çıkmasında önemli rolü bulunan kurumlardan biri olan tüzel kişilik kurumunu İslam ekonomisi açısından eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutmaktır. İslam ekonomisinin öngördüğü dayanışma üzerine kurulu olan toplumsal ilişkilerin modern toplumlarda görülen bireyselleşme ile beraber zayıflamasına rağmen asıl olumsuz etkinin sınırsız kâr amacıyla kurulmuş olan ticari tüzel kişiliğe sahip şirketlerin sınırlı sorumluluk sahibi olmalarının getirdiği avantajları kullanarak kapitalist piyasa sisteminde birçok ilişkiyi metalaştırması olduğunu iddia etmekteyiz. Bunun ötesinde, tüzel şirketlerin rasyonel karar mekanizmaları dahilinde en verimli ve düşük maliyetli kâr elde etme yollarını tercih etmelerinden dolayı, toplumdaki maddi eşitsizliği artırmaya ve borca dayalı finansal araçların yaygınlaşmasına yol açmaktadır. Ayrıca, tüzel şirketler yatırımdaki ağırlıklarını reel sektörden ziyade finansal alana kaydırarak finansal kapitalizmin gelişmesinde önemli rol oynamaktadırlar. Diğer bir ifadeyle, finansal kapitalizmin yol açtığı krizlerde ve diğer toplumsal yıkımlarda düzenleme ve denetleme eksikliği gibi arızî sorunlar da etkili olsa da gündeme getirilmeyen önemli bir husus ticari tüzel kişiliklerin varlığı ve kapitalist sistem içerisinde onlara yüklenen misyon olarak sınırsız kâr elde etme hedefidir.
Keywords : İslam ekonomisi, Tüzel kişilik, Finansallaşma