İnsani Gelişmişliğin Büyüme Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Karşılaştırması

Authors : Funda SEZGİN, Yunus BUDAK

Pages : 81-104

Doi:10.26650/ISTJECON2021-1070420

View : 14 | Download : 15

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Gelişme çok yönlü bir iktisadi değişken olmakla birlikte, en önemli gerçekliği üretimin ve kişi başına gelirin artmasıdır. Bununla birlikte toplumların bir bütün olarak iktisadi, kültürel, sosyal ve politik anlamda ilerlemesidir. Yoksulluk, gelir dağılımı, istihdam, temel ihtiyaçların karşılanabilmesi gibi değişkenler artık daha fazla üzerinde durulmuş konular olmakla birlikte, bu kavram tek düze ekonomik bakış açısı ile değil, insani boyutlarıyla da önemli bir kalkınma konusu olmuştur. Gelişmenin merkezinde insan vardır; bu açıdan insan yaşamının en önemli faktörleri arasında olan eğitim, sağlık, gelir düzeyi gibi göstergelerin bir araya gelmesiyle elde edilen insani gelişme endeksi; bireylerin yaşam kalitelerini ölçmek için genel-geçer önemli bir ölçüm aracıdır. İnsani gelişme endeksi, ülkelerin birbirleri ile gelişme açısından karşılaştırılması ve bilimsel ölçüt açısından daha tarafsız bilgiler elde edilmesine olanak sağlayacaktır. Bu çalışmanın amacı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin insani gelişme endeksinin büyüme ile ilişkisini panel regresyon analizi ile belirleyerek iki ülke grubunu karşılaştırmaktır. Analiz sonucunda elde edilen veriler ışığında gelişmiş ülkeler için; insani gelişme endeksi 1 birim arttığında büyüme %38.7 oranında artış göstermektedir. Gelişmekte olan ülkeler için ise, insani gelişme endeksi 1 birim arttığında büyüme %17.4 oranında artış göstermektedir. Bu sonuca göre; insani gelişmişliğin büyümeye katkısı gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelere kıyasla daha yüksek bir değerdedir. Bu açıdan gelişmekte olan ülkelerin insani gelişmişliğin arttırılmasına yönelik politikaları hızla hayata geçirmesi önem taşımaktadır.
Keywords : İnsani gelişmişlik, Büyüme, Panel veri analizi