YARGILAMANIN YENİLENMESİ SONUCUNDA BERAAT VEYA CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞI KARARININ VERİLMESİ HALİNDE TAZMİNAT İSTEMİ (CMK m. 323/3)

Authors : Veysel TOPUZ

Pages : 33-78

View : 24 | Download : 8

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yargılamanın yenilenmesi kanun yolu, olağanüstü bir kanun yolu olup, sınırlı sayıda belirtilen nedenlere dayanılarak, kesinleşmiş bir hükmün iptal edilip suç konusu olayın yeniden yargılanmasını ifade eder. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 311. ila 323. maddeleri arasında hem lehe hem de aleyhe olmak üzere yargılamanın yenilenmesi müessesesi düzenlenmiştir. Kanun’da, yargılamanın yenilenmesi sonucunda, eski hükmün iptal edilip yeni bir hükmün kurulmasının, belli başlı sonuçlan öngörülmüştür. Bu sonuçlardan bir tanesi olan Devletin tazminat sorumluluğu 5271 sayılı CMK’nın 323/3. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; “yargılamanın yenilenmesi sonucunda beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının verilmesi halinde, önceki mahkûmiyet kararının tamamen veya kısmen infaz edilmesi dolayısıyla kişinin uğradığı maddî ve manevî zararlar bu Kanunun 141 ilâ 144 üncü maddeleri hükümlerine göre tazmin edilir. ” Hem 1985 yılında imzaladığımız İHAS 7 No’lu Ek Protokol’ün 3. maddesinin gereğinin yerine getirilmesi hem de hukuk devleti ilkesinin yüceltilmesi adına böyle bir tazminat sorumluluğunun kabul edilmesi önemli bir kazanımdır. CMK m. 323/3’te öngörülen tazminat sorumluluğunun şartları bakımından aynı kanunun 141 ila 144. maddelerine atıf yapılmıştır. Biz de bu sebeple ve konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla CMK m. 323/3’te öngörülen tazminat sorumluluğuna ilişkin şartları esasa ve usule ilişkin olmak üzere ikiye ayırmak suretiyle inceleyeceğiz. Esasa ilişkin şartlara, yargılamanın yenilenmesi kurumunun karakteristik özelliklerinden; usule ilişkin şartlara ise daha çok CMK’nın 141 ila 144. maddeleri arası düzenlemelerinden ulaşılmıştır.
Keywords : yargılamanın yenilenmesi, beraat, ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi, tazminat sorumluluğu