İdarenin Sessizliğinin Bir Görünümü Olarak İdari Tolerans ve Bireyin Bu Sessizlikten Faydalanması

Authors : Necip Taha GÜR

Pages : 141-159

Doi:10.58733/imhfd.1267365

View : 11 | Download : 13

Publication Date : 2023-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İdarenin hukuka aykırı bir duruma ilişkin sessiz kalması, hukuk düzeni açısından sakıncalı bir haldir. Ancak hukuka aykırı bir duruma uzunca bir süredir sessiz kalıp, kamu gücü araçlarını bilerek kullanmayarak hukuka aykırı bir durumdan bireylerin yararlanmasına sebep olma hali olarak da ifade edilebilecek idari tolerans kavramının ve bunun oluşma şartlarının değerlendiril- mesi gerekmektedir. Hukuka aykırılığa uzunca bir süredir sessiz kalan idareye karşılık, idare edilenin hukuka aykırı bir durum içerisinde bulunarak, hukuka aykırılıktan yararlanmasının ne ölçüde korunması gerektiği ve idarenin hukuka aykırılığa sessiz kalmaktan vazgeçerek kamu gücü araçlarını kullanmaya başlamasının birey yönünden ne gibi haklar doğurabileceğinin ortaya konulması gerekmektedir. Çalışmada müsamaha yerine tolerans kavramının tercih edilmesinin sebebi ortaya konulduktan sonra toleransın idare hukuku boyutu tanımlanmasına gidilmiştir. Bu bağlamda “idari toleransın” ne zaman oluşabildiğini ortaya koyabilmek bakımından, idari toleransın unsurları incelenmiştir. İdare edilenin hukuka aykırı durumda bulunması, idari toleransın oluşabilmesi için ilk şarttır. Diğer taraftan bu hukuka aykırı durum içerisinde bulunmanın uzun bir süre devam etmesi de gerekmektedir. Son olarak idarenin bu hukuka aykırılıklara sessiz kalması, söz konusu meseleye karşı idari tolerans gösterdiği kanaatine ulaştırabilir. İdari tolerans iki boyutlu bir kavramdır. İlk boyutu idarenin davranış biçimidir. İkinci boyutu ise idari tolerans karşısında bireyin durumudur. Bu noktada müesses durum, haklı beklenti ve idari tolerans ilişkisi önem arzetmektedir. İdari tolerans kavramına benzer ancak ondan ayrılması gereken kavramlar da bulunmaktadır. İdare hukukuna kaynaklık edebilecek uygulamaların hukuka aykırı olamayacağından hareketle idari tolerans, idare hukukunun bir kaynağı kabul edilemeyecektir. Diğer taraftan idarenin bilinçli ve gönüllü biçimde kamu gücü araçlarını kullanmaması, ilgili idari işlemi zımnen ilga ettiği an- lamına da gelmeyecektir. Dolayısıyla idari tolerans kavramının bazı farklı kavramlarla birlikte ele alınması ihtiyacı vardır.
Keywords : İdari Tolerans, İdarenin Sessizliği, İdari Teamül, Müesses Durum, Haklı Beklenti