Ceza Hukukunda Gönüllü Vazgeçmenin Sübjektif Şartı Olarak Gönüllülük

Authors : Ozan Selek

Pages : 189-236

Doi:10.58733/imhfd.1611624

View : 66 | Download : 37

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Ceza Kanunu’nun 36’ncı maddesinde düzenlenen gönüllü vazgeçme kurumundan failin yararlanabilmesinin sübjektif koşulu, vazgeçmenin gönüllü olmasıdır. Vazgeçmenin hangi durumlarda gönüllü olduğunun tespiti konusunda öğretide farklı görüşlere, uygulamada ise çelişkili kararlara sıklıkla rastlanmaktadır. Çalışmada Türk ve Alman mahkeme kararları üzerinden bu çelişkiyi göstermek amaçlanmıştır. Ayrıca bu kararlara konu olan olaylarda gönüllülük mevzusunun nasıl ele alınması gerektiğiyle ilgili bir çözüm ortaya koymak hedeflenmiştir. Çalışmada Alman öğretisinde, vazgeçmenin gönüllü olup olmadığının tespitinde ileri sürülen psikolojik ve normatif teorilerden söz edilmiş, akabinde Türk öğretisinin konuya yaklaşımı ele alınmıştır. Gerçekten de bu meselenin ele alınmasında psikolojik ve normatif teorilerden hangisine başvurulması gerektiği bazı olaylarda irdelenmesi gereken bir problemdir. Bilhassa failin, icra hareketlerini sonuna kadar götürme imkânına sahip olmasına rağmen, icrayı yarıda bıraktığı, ancak bu vazgeçme davranışı ile hukuk düzeniyle çatışma hâlinde olmayı sürdürdüğü durumlar burada önem taşır. Keza failin, yakalanma ve cezalandırılma korkusu ile icrayı yarıda bıraktığı hâllerde nasıl bir değerlendirme yapılması gerektiğini netleştirmek icap eder. Yine herhangi bir harici zorlayıcı engel olmadığı hâlde failin içsel baskılar sebebiyle suç yolundan döndüğü durumlar irdelenmelidir. Failin suçu daha sonra tamamlamak için vazgeçtiği durumlarda meselenin nasıl ele alınması gerektiğine de değinilmelidir. Ayrıca Yargıtay’ın cinsel suçlarda, vazgeçmenin gönüllü olup olmadığı meselesiyle ilgili bazı kararlarında psikolojik teorileri, doğru yorumlayıp yorumlamadığının değerlendirilmesi gerekir. Çalışmada gönüllülükle ilgili bu özel durumların incelenmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, Gönüllülük, Hür İrade, İçsel Baskı