Yapay Zekanın Konteyner Yolu İle Yük Taşımacılığına Etkileri: Akıllı Konteynerlerin Ulusal Ve Uluslararası Kurallar Çerçevesinde Hukuki Yansımaları

Authors : Ayça Uçar

Pages : 389-424

Doi:10.58733/imhfd.1660213

View : 62 | Download : 50

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya ticaretinin % 80’inden fazlası okyanuslarda gerçekleşmektedir. Dolayısıyla konteyner taşımacılığı küresel tedarik zincirlerinin temelini oluşturmaktadır. Konteyner ile yük taşımacılığından kaynaklanan yük hasarları; sorumluluğun kime ait olacağı, alınması gereken tedbirler ve tarafların karşılaştıkları hukuki sorunlar deniz ticareti hukukunun en çok tartışılan konuları arasındadır. Günümüzde taşımacılıkta teslimatları hızlandırmak, yük kaynaklı zarar risklerini azaltmak gibi nedenlerden dolayı yapay zeka (YZ) teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle, akıllı konteynerler tedarik zincirlerinde devrim yaratma konusunda umut vaat etmektedir. Değişen ve gelişen teknolojiler ışığında akıllı konteynerlere yüklenen yükün güvenli olarak taşınması için içeriği, durumu, adedi yapay zeka teknolojisi ile saptanabilecektir. Yine, varma limanında yükün eksik çıkması ya da zarara uğraması halinde zararın taşıma sırasında mı yoksa yükleme/boşaltma sırasında mı gerçekleştiği ve uğranılan zarardan kimin sorumlu olacağı akıllı konteynerlere entegre edilen yapay zeka teknolojisi ile belirlenebilecektir. Bununla birlikte, yapay zeka, kargo ağırlığı ve hacmi, gemi stabilitesi ve liman altyapısına ilişkin verileri analiz ederek kargo yükleme ve boşaltma işlemini optimize etmek, kargo dağıtımını, hızlandırmak, kazaları önlemek ve verimliliği artırmak gibi nedenler ile günümüzde taşımacılıkta tercih edilmeye başlanmıştır. Halihazırda, konteynerleri akıllı hale getirmek için blok zincir teknolojisi, internet of things (“IoT”) gibi yapay zeka teknolojileri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, yapay zeka teknolojisi ve akıllı konteynerlerin deniz taşımacılığına etkileri ve mevcut kanuni düzenlemelere ve uluslararası kurallara etkisi, akıllı konteynerlerin kullanımı ile birlikte uluslararası düzenlemelerde değişikliklerin gerekip gerekmeyeceği konuları incelenecektir.
Keywords : Yapay Zeka Teknolojisi, Akıllı Konteyner, Kargo Taşımacılığı, Blokzincir Teknolojisi, Uluslararası Kurallar