BOX-JENKINS YÖNTEMİYLE ÇİLEK SATIŞ FİYATLARI İÇİN TAHMİN MODELİ KURULMASI VE TAHMİN SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Begüm AKAN, Emin Başar BAYLAN

Pages : 211-234

Doi:10.55071/ticaretfbd.1092970

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Taze tüketiminin yanı sıra gıda endüstrisinde birçok alanda hammadde olarak başrol oynayan çilek, geleneksel üretimin dışında, sera ve topraksız tarım üretimi ile yılın dört mevsimi ulaşılabilir bir meyvedir. Hasattan sonraki dönemde yola dayanıksız ve stoklama açısından riskli olan çilek, bu sebeple bölge ve mevsime göre fiyat farklılıkları göstermektedir. Bu fiyat farklılıkları hem üreticiyi hem de tüketici ve çileği hammadde olarak kullanan gıda endüstrisini de önemli ölçüde etkilemektedir. Haftalık çilek satış fiyatlarını kullanarak, Türkiye’deki haftalık çilek satış fiyatları için tahmin modeli geliştirmeyi amaçladığımız çalışmamızda, zaman serisi verileri trend veya mevsimsellik göstermediği için Box-Jenkins tahmin modelinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 21 farklı ARIMA insert ignore into journalissuearticles values(p,d,q); modelleri arasından en başarılı tahmin sonucunu veren ARIMAinsert ignore into journalissuearticles values(3,1,2); modeli seçilmiştir. Bu modele göre geleceğe yönelik 52 haftalık çilek fiyatı tahmini yapılmıştır.
Keywords : ARIMA, BOX JENKINS, ÇİLEK FİYAT TAHMİNİ, TAHMİN MODELİ, TARIM EKONOMİSİ