Çölyak hastalarında depresyon ve cinsel disfonksiyon sıklığı, hormonal dengenin cinsel disfonksiyonun üzerine etkilerinin belirlenmesi

Authors : Selen ŞİPAL, Mesut SEZİKLİ, Gökhan DİNDAR

Pages : 18-25

Doi:10.17941/agd.315578

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2017-04-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş ve Amaç: Çölyak hastalığı; genetik olarak yatkın bireylerde gluten  içeren buğday, arpa, çavdar gibi gıdaların alınmasıyla tetiklenen  immün aracılı bir enteropati olup hastalarda intestinal ve ekstraintestinal  problemlere yol açar. Bu çalışmada, çölyak hastalarında hem sıkı  glutensiz diyetin hem de glutenle tetiklenen kronik inflamasyonun  erişkin yaşlarda getirebileceği seksüel ve psikolojik disfonksiyonların  saptanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya en az 1 yıllık  çölyak hastalığı tanısı olup takipte olan 79 hasta ile (53 kadın 26  erkek) yaş ve cins uyumlu 48 sağlıklı kontrol grubu (29 kadın 19 erkek)  dahil edildi. Tüm katılımcılardan Beck Depresyon Anketini ve uygun  olan katılımcılardan Kadın Seksüel Fonksiyon İndeks ve Ereksiyon İşlevi  Uluslararası Değerlendirme Formunu doldurmaları istendi. Cinsel işlev  formunu dolduracak olan katılımcılardan total testesteron, dehidroepiandrosteron,  folikül stimüle edici hormon, lüteinize edici hormon, tiroid  stimulan hormon, estradiol ve prolaktin ölçümleri için kan örnekleri  alındı. Bulgular: Beck Depresyon Anketini doğru ve eksiksiz dolduran  hasta grubundaki 70 katılımcının %33’ünde (n=23) kontrol grubundaki  ise 38 katılımcının 11’inde (%30) depresif semptomlar tespit edilmiş  olup hasta ve kontrol grubundaki depresyon oranları benzerdi. Kontrol  grubunun üre, ferritin, hemoglobin ve total kolesterol düzeyleri hasta  grubuna göre daha yüksekken (sırasıyla p=0,019 p=0,03 p=0,010  p=0,02) bütün katılımcıların hemoglobin düzeyleri ile Beck Depresyon  Skorları arasındaki negatif korelasyon dikkat çekti (p=0,03). Katılımcılardan cinsel aktif olan hasta grubundaki 30 kadın ile kontrol grubundaki  12 kadın Kadın Seksüel Fonksiyon İndeksi anketine göre değerlendirildiğinde  cinsel disfonksiyon açısından benzer bulundu (sırasıyla %30,  %42, p>0,05). Kadınlardaki cinsel disfonksiyon ile hastalık aktivitesi,  hormonal denge ve depresyon arasında bir ilişki bulunamadı. Yine hasta  (n=15) ve kontrol (n=7) grubundaki cinsel aktif erkek katılımcıların  Ereksiyon İşlevi Uluslararası Değerlendirme Formu anketine göre erektil  disfonksiyon açısından aralarında istatiksel fark bulunamazken (sırasıyla  %53, %28,6 p>0,05) hasta grubundaki total testesteron düzeyi sağlıklı  kontrol grubuna göre daha yüksek (p=0,030) estradiol düzeyi ise daha  düşük saptandı (p=0,039). Yine hastalık aktivitesi, hormonal denge ve  depresyon ile erktil disfonksiyon arasında ilişki bulunamadı.Sonuç: Çölyak  hastaları ile kontrol grubundaki depresyon oranları benzer olmakla  birlikte hemoglobin düzeylerindeki düşüklüğün hastalıktan bağımsız  olarak depresyon skorlarını etkilediği görülmektedir. Cinsel aktif erkek  ve kadınlardaki cinsel disfonksiyon oranları her iki grupta da benzer iken  çölyaklı erkeklerdeki total testesteron düzeylerindeki yüksekliğin androjen  direnci ile ilgisi olabileceği düşünüldü. Sonuç olarak çölyaklı kadın  ve erkeklerde cinsel disfonksiyon ve hormonal denge ile ilgili daha çok  katılımcı ile yapılacak büyük çalışmalara ihtiyaç vardır.
Keywords : Çölyak hastalığı, depresyon, cinsel disfonksiyon