MEKÂNDA YAPAY AYDINLATMANIN İNSAN ALGISI ÜZERİNE ETKİSİ

Authors : Hilal Sezer, Burhan Satıcı

Pages : 73-95

Doi:10.56809/icujtas.1470023

View : 47 | Download : 59

Publication Date : 2025-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Algı, duyu verileriyle oluşan imgenin, bilinçte şekillendirilip dış dünyanın anlamlı hale getirilmesidir. Duyusal-ansal bir işlev olmakla birlikte algı, ayrıca kişisel bir deneyimdir ( Mert, 2018,Ittelson, 1960 ). İnsan beş temel duyu organı sayesinde çevresini ve mekânları algılayıp anlamlandırabilmektedir. Bu duyular görme, işitme, koku alma, tat alma ve dokunma duyularıdır. Bu duyular ile oluşan algılar sayesinde yaşanılan çevreyle insan arasında bağ oluşmaktadır. Yani mekân ve insan sürekli iletişim içerisindedir diyebiliriz. Çalışma kapsamında mekân ve insan iletişimi bağlamında algı, mekân algısı, mekân algısında yapay aydınlatmanın rolü kavramları ele alınarak; 1. bölümde konu girişi yapıldıktan sonra, bir sonraki bölümlerde ayrıntılarına değinilecek olan konuların ön bilgilendirilmesi yapıldı. 2. bölümde mekânın tanımını farklı görüşlerle zenginleştirerek çalışmanın ana konularından olan mekanın tanımlarına yer verildi. 3. bölümde de yine çalışmanın ana konularından olan aydınlatma ve algının genel tanımları yapılarak; doğal ve yapay aydınlatmanın tanımları, aydınlatmanın mekân ile olan ilişkisi, mekân çeşitleri, iç mekân algısı, aydınlatmanın iç mekânda görsel algıya etkisini ele alınarak 4. bölüme geçiş yapıldı. 4. bölümde algı ve mekânsal uyarımı etkileyen algı türlerini ve tasarım ögelerinin tanımları yapılarak 5. bölümde mekânda yapay aydınlatmanın sergileme/sunum alanları üzerinde etkilerinin algıdaki etkilerini ele alarak müze tanımı ve müzelerin temel amaç ve görevlerine değindikten sonra örnek olarak seçilen “Dali Theatre Museum” ve “Louvre Museum” müzeleri incelendi. Son bölüm olan 6. bölümde yapılan incelemeler sonucu çıkarılan sonuçlar ve mekanda yapay aydınlatmanın insan algısı üzerindeki etkisini müze kavramı üzerinden iredeleyerek önerilerde bulunuldu. Kullanıcıların içinde bulundukları mekânda daha mutlu olmaları ve mekândan olumlu duygular içinde ayrılabilmeleri için, mekân insan ilişkisinin doğru kurulmasının gerekliliğine değinildikten sonra bu noktada tasarımcıya düşen görevler tespit edilerek araştırma sonlandırıldı.
Keywords : Algı, iç mekân, aydınlatma, yapay aydınlatma, iç mekân algısı.