THE RELATIONSHIP OF PATRIARCHY AND CAPITALISM: THE ‘WIN-WIN’ SCENARIO RECONSIDERED

Authors : Ece KOCABIÇAK

Pages : 193-214

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2015-07-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Kapitalizm, kadının toplumdaki ezilmişliğini nasıl etkiler? Kapitalist kalkınma toplumsal cinsiyet temelindeki eşitsizliği azaltır mı? Kadın istihdamının artması, kadınların bağımsızlığını, sağlığını ve daha iyi şartlar altında yaşamalarını da beraberinde getirir mi? Feminist ekonomistlerin önde gelen isimleri, sürdürülebilir kapitalist kalkınma ile toplumsal cinsiyet temelindeki eşitsizliğin azalmasını birbirine koşut iki olgu olarak ‘kazan-kazan’ senaryosu adı altında tanımlar. Onlara göre şimdiye dek kazan-kazan senaryosunun hayata geçirilemeyişinin nedeni aslen neoliberal prensipler temelinde işleyen ekonomidir. Devlet ve uluslararası kuruluşlar, doğru politikalar çerçevesinde aktif bir rol üstlendiği takdirde ekonomi aracılığı ile toplumsal dönüşüme müdahil olunabilir ve patriyarka zayıflatılabilir. Bu çalışmanın amacı kazan-kazan senaryosunun mümkün olduğunu savunan tezleri eleştirel bir bakış açısıyla yeniden ele almaktır. Özellikle 2007-08 krizi sonrası döneme ilişkin olarak feminist bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğu günümüz koşullarında, kazan-kazan senaryosunu yeniden değerlendirmek bu açıdan önemli bir gereksinimdir. Kazan-kazan senaryosunun mümkün olduğunu savunan tezlerin kapitalizm ile patriyarka arasındaki karşılıklı ilişkiyi, kapitalizmin patriyarkayı belirlediği tek yönlü bir ilişkiye indirgeyerek basitleştirdiklerini savunuyorum. Söz konusu tezler, farklı kapitalist kalkınma stratejilerine bağlı olarak, kapitalizmin toplumsal cinsiyet temelindeki eşitsizliği arttırdığı ya da azalttığını savunmakta, böylelikle devlet ve uluslararası kuruluşların aktif müdahelesini kazan-kazan hedefine ulaşmada ön koşul olarak görmekte. Bu çalışma kapsamında öncelikle söz konusu tezlerin kısa bir özetini sunacağım. Ardından ortaklaştıkları kavramsal çerçeveye ait teorik problemleri açıklayıp, teorik problemlerin yol açtığı politik sorunlara değineceğim. Son olarakta tarihsel maddecilik temelinde yeniden inşa edilmesi gerektiğine inandığım yeni bir kavramsal çerçevenin köşe taşlarına değineceğim.
Keywords : Kapitalist Kalkınma, Washington Sonrası Mutabakat, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği, Patriyarka, Feminizm, Tarihsel Maddecilik