Some Psychopolitical and Social Psychohistorical Processes in the Formation of Classical Period Ottoman Identity

Authors : Hadiye YILMAZ ODABASI, Deniz Ülke ARIBOĞAN

Pages : 1-17

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2022-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Modern dönem öncesi Osmanlı kimliği üzerine yapılan geleneksel tartışmaların başında, “ortak bir Osmanlı kimliği olup olmadığı ya da birden çok Osmanlı kimlikleri mi bulunduğu” gelir. Bazı önde gelen araştırmacılar, Osmanlılık tabirinin yönetici kesimi karşıladığını kaydetmektedir. Bazı araştırmacılar ise dinler ve etnik gruplarüstü birliktenci bir bilinçten, bir egemenlik şemsiyesi olarak Osmanlılık kimliğinin varlığından söz etmektedir. Bu çalışmanın temel tezi, Osmanlı büyük grubunda siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal yaşamda grup üyelerinin temas ve ilişkilerini düzenleyen imparatorluk kurumsal yapı ve örgütlenmesinin, ikili kimlik modelinin gelişimine imkân sağlamış olduğudur. Zira Osmanlı toplumunda sosyal yaşamın iki büyük mekânında tarım, zanaat ve ticaret hayatı; ibadet yerlerinden eğitim kurumlarına kadar vakıf sistemiyle düzenlenen sosyal hayat; pazar, meydan gibi ortak mekânları ile ortak gündelik yaşam kültür ve pratiği büyük oranda dini ve etnik alt kimlikler korunarak kolektifleşmiştir. Böylece sosyal yapılar/ilişkiler ağıyla kurulan bu örüntüler, çoğul karakterli Osmanlı tebaasının sosyal uyumunu ve kolektif bir Osmanlı üst kimliğinin inşasını mümkün kılmıştır. Nitekim Osmanlı Rum’u, Osmanlı Ermenisi, Osmanlı Yahudisi gibi objektif temsiller, Osmanlı büyük grubundaki ikili kimlik oluşumlarının en somut göstergeleri olarak okunabilir.
Keywords : Kolektif kimlik, Sosyal toplumsal kimlik, Büyük grup, Politik psikoloji, Sosyal psikotarih, Osmanlı İmparatorluğu