Cengizli Hâkimiyet Anlayışını Değiştirme Girişimleri: Kongrat Hive Hanlığı Örneği

Authors : Bilal ÇELİK

Pages : 175-187

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2014-09-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Cengiz Han’ın oluşturduğu siyasi sistem XIX. yüzyılın ilk yarısına kadar Orta Asya devletlerinde egemen olmuş ve hanlık onun soyuna münhasır kalmıştır. Emir Timur döneminde bu sistem esnemesine rağmen XVI. yüzyılın başında Deşt-i Kıpçak’tan gelen Özbekler bu sistemi iki yüz yıl daha güçlü kılmışlardır. Ancak XVIII. yüzyıl Orta Asya için pek çok açıdan olduğu gibi hâkimiyet anlayışı açısından da derin bir kriz ortamı ortaya çıkarmış ve yönetimde kabile beyleri güç kazanmıştır. Bir müddet kukla hanlar vasıtasıyla yönetimi ellerinde bulunduran kabile beyleri kendilerini yeterince güçlü hissedince hanlık tahtına kendileri geçmişlerdir. İlk örneği Buhara Emirliği’nde görülen bu yeni sisteme kısa süre sonra diğer iki Orta Asya hanlığı, Hive Hanlığı ve Hokand Hanlığı, da yönelmişlerdir. Makalemizde bu yeni sistemin Hive Hanlığı’nda nasıl bir süreç takip ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Cengiz Han, Hâkimiyet Anlayışı, Hive Hanlığı