Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Arasındaki Panel Veri Nedensellik Analizi

Authors : Turgut Ün, Özlem Taşseven, Dilek Altaş Karaca

Pages : 30-45

View : 73 | Download : 95

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlar (FDI) ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GDP) arasındaki nedensellik ilişkisini, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve Türkiye’yi kapsayan 2010-2022 dönemine ait panel veriler üzerinde analiz etmiştir. Çalışmanın temel amacı, FDI ve GDP arasındaki ilişkiyi hem bölgesel hem de ekonomik farklılıklar bağlamında derinlemesine incelemek ve bu iki değişken arasındaki nedensellik ilişkilerinin dinamiklerini ortaya koymaktır. Çalışmada, ekonomik yapılarındaki benzerliklere göre ülkeler kümelere ayrılmış ve analizler bu kümeler çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Kümeleme anlamlı ve spesifik sonuçlar elde etmeyi hedeflemiştir. Kümeler içindeki eğimlerin benzerliği analizi sonucu kümelerin homojen eğimlere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın küme bazında gerçekleştirilmesi sonuçların sağlamlığını artıran bir faktör olmuştur. Nedensellik ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen analizler, iki grup arasında çarpıcı farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, birinci küme ülkelerinin ekonomik büyüklüğü artırma odaklı politikalarının, yabancı yatırımcıları çekme konusunda daha etkili olduğunu düşündürmektedir. Öte yandan, ikinci kümede yapılan analizlerde doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüklüğü artırıcı yönünde etkilediği teşvik ettiği gibi ekonomik büyüklüğün de yabancı yatırımları artıran bir faktör olduğunu göstermektedir. Çalışmanın bulguları, politika yapıcılar için önemli çıkarımlar sunmaktadır. Yabancı yatırımları teşvik etmeye yönelik politikaların, her ülkenin kendine özgü ekonomik özellikleri ve dinamikleri dikkate alınarak tasarlanması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu çalışma, değişkenler arasındaki ilişkilerin bölgesel farklılıklarına ışık tutarak, gelecekte yapılacak çalışmalara metodolojik bir rehberlik sağlamayı hedeflemektedir.
Keywords : Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla İlişkisi, Panel Veri Analizi, Panel Nedensellik.